Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

1
238
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
ductiekosten gekoppeld worden aan een geplande inspanning in een bepaald tijdpad
of aan de totaal te maken kosten op lange termijn. In de vergelijking met
aanpassingskosten die gemaakt moeten worden bij nagelaten emissiereductie is
het van belang de juiste categorieën te vergelijken: voor doelmatig beleid moeten
de totale emissiereductiekosten op lange termijn vergeleken worden met de
totale vermeden aanpassingskosten. Er zijn twee complicaties bij de waardering
van de emissiereductiebaten, die beide samenhangen met het schaalniveau.
Het eerste probleem is de vraag wat aanpassing inhoudt. Wanneer aanpassingskosten
worden opgevat als de kosten die gemaakt moeten worden om ondanks
klimaatverandering alles bij het oude te laten, worden de kansen die klimaatverandering
ook biedt, uit het oog verloren. Ook is het niet realistisch te veronderstellen
dat mensen hun gedrag niet kunnen aanpassen aan de veranderde situatie.
Het verschuiven van voor landbouw geschikte zones van a naar b is bijvoorbeeld
een relatief grote schade wanneer de landbouw op plaats a tegen kosten in stand
wordt gehouden of als waarde wordt afgeboekt. Maar in de praktijk kan de landbouw
geleidelijk verschuiven van a naar b. Het saldo hangt af van de welvaartsveranderingen
in zowel zone a als b en van de kosten die gemaakt moeten
worden om de verschuiving tot stand te brengen: mogelijk moeten bijvoorbeeld
de (ex-)boeren in zone a worden gecompenseerd voor de door hen geleden
schade; dit is weer afhankelijk van het tijdpad van de veranderingen. Vanuit
mondiaal gezichtspunt gaat het dus om een integrale en mondiale waardering
van de situatie na klimaatverandering, inclusief de daarbijbehorende gedragsveranderingen
en de waardering daarvan. Voor een individuele speler tellen
uiteraard de lokale waarderingen.
De tweede complicatie komt voort uit het free rider-probleem. Vanuit mondiaal
gezichtspunt gaat het om de totale, mondiale marginale baten. Voor een individuele
speler lekt een belangrijk deel van de baten van emissiereductiebeleid weg
naar andere spelers. Anderzijds worden de baten van emissiereductiebeleid van
anderen gratis geïncasseerd. De marginale baten van een individuele speler
hangen mede af van de mate van internationale coördinatie, dat wil zeggen: bij
voldoende coördinatie genereert emissiereductiebeleid van één speler naast de
directe probleemoplossing via verminderde uitstoot ook indirect effect via motivatie
voor emissiereductiebeleid voor andere spelers.
Bij beide problemen is zowel het mondiale als het lokale gezichtspunt legitiem,
afhankelijk van het handelingsperspectief. Met tweemaal een mondiaal perspectief
toont men zich een voorbeeldige wereldburger die op mondiaal niveau
precies genoeg emissiereductie weet te bewerkstelligen; met tweemaal het lokale
perspectief toont men zich een realistische regiobewoner die voor zijn regio
hetzelfde doet, maar te weinig vanuit mondiaal perspectief. Maar in de praktijk
blijkt dat het perspectief vaak niet consequent wordt toegepast. Als een regionale
aanpassingsblik die vooral schade ziet, samengaat met optimisme over coördinatie,
zullen de emissies te veel worden gereduceerd vanuit mondiaal en vaak ook
vanuit lokaal gezichtspunt. In de complementaire situatie zullen de emissies