Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

5 het mitigatiepotentieel van natuurlijke opslag, met name in bos en hout Het ipcc (2001) meent dat tussen 1995 en 2050 het potentieel 1,1-1,6 gtc per jaar bedraagt. De fao (2005) schat dat bossen voor de komende vijftig jaar tot 15 procent van c-emissies kunnen wegnemen. Pacala en Socolow (2004) schatten het totale mondiaal potentieel van enerzijds het tegengaan van ontbossing en anderzijds het bevorderen van herbebossing en dergelijke tot 2050 op 2 gtc, waarvan ongeveer 80 procent in tropen. 11 Het veiligstellen van voldoende wereldvoedselproductie bij een groeiende wereldbevolking werpt hierbij geen wezenlijke barrière op: de landbouwproductie kan voldoende groeien, mits een gestage groei van de productie per hectare kan worden gerealiseerd met bijvoorbeeld mondiaal gemiddeld 1,6-1,8 procent per jaar zonder extra grond (Ausubel 2002). Voor een nadere argumentatie zie bijlage 5 over bio-energie. 12 Hiermee is het potentieel van natuurlijke koolstofopslag niet uitgeput. Bovenstaande cijfers geven namelijk een schatting voor de twee eerste manieren waarop mitigatie door natuurlijke koolstofopslag kan plaatsvinden: (a) minder ontbossing en (b) herbebossing. Er zijn echter nóg twee opties: (c) meer gebruik van hout als constructiemateriaal en (d) veranderingen in akkerbouw. Er volgt nu een meer gedetailleerde weergave van het potentieel. Het afremmen van ontbossing Deskundigen achten het mogelijk de vertraging in ontbossing in een stroomversnelling te brengen, zodanig dat het proces rond 2050 tot staan is gebracht. Dat zou een afname van de c-emissie betekenen ten opzichte van bau met 0,5-0,6 gtc. Om de druk op bossen te verminderen is de uitbreiding van het aantal plantages nodig en moet veel geïnvesteerd worden in agrarische ontwikkeling (zie ook paragraaf 7 van deze bijlage). Aangroei van bos qua areaal en dichtheid Hoe meer bomen wortel schieten, hoe meer koolstof wordt onttrokken aan de atmosfeer. Voor de komende decennia is er nog veel grond die voor weinig anders geschikt is dan voor bos. Mitigatie is dus gediend met herbebossing van kapvlaktes, aanleg van nieuwe bossen bijvoorbeeld op vrijkomende landbouwgrond elders, beter bosbeheer (regeneratie, meer bomen per hectare, minder afval bij houtkap), agroforestry, plantages en ruimte geven voor natuurlijke aanwas. Pacala en Socolow schatten het mondiale potentieel voor de komende vijftig jaar op 30-40 gtc tot 2050, dat is tegen die tijd zo’n 1-1,5 gtc gemiddeld per jaar. Daarvan: • 12-13 gton extra in de gematigde klimaatzone, op 400 Mha: dat is 0,5 gtc per jaar in 2050; • 12-13 gton in de tropen, op een kleiner oppervlak (mede door snellere groei, andere soorten, hogere bomen en dergelijke): 0,5 gtc per jaar; • 13 gton nieuwe plantages plus op nu nog onbeboste grond op 300 Mha (dit is 5 x zo veel als de huidige 61 Mha aan plantages). De huidige mate van expansie van plantages levert een opslag op van 0,2 gtc op per jaar. bijlage 7 7 305
7 306 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme Andere landbouwpraktijken Minder traditioneel ploegen, meer zogeheten conservation tillage 13 heeft, zo is gebleken, een belangrijk potentieel. Pacala en Socolow schatten het potentieel op 20-30 gton tot 2050, dat is gemiddeld 0,5-1 gton per jaar. Gebruik van hout als constructiemateriaal Hout is een hernieuwbaar materiaal waarvan het gebruik een dubbel effect heeft op mitigatie. Ten eerste: hoe meer hout in gebruik is, des te meer koolstof er is opgeslagen. Afvalhout blijkt op stortplaatsen heel traag verteerd te worden, veel trager dan tot voor kort werd gedacht (Gardner et al. 2002). Wordt afvalhout verbrand, dan komt de koolstof vrij, maar als die verbranding plaatsvindt in het kader van de energievoorziening, dan fungeert dat afvalhout als c-neutrale bioenergie. Ten tweede: hout als materiaal beschikbaar krijgen is zeer veel minder energie-intensief dan materialen zoals staal, aluminium, cement en dergelijke (Macqueen et al. 2004; Bowyer et al.). 14 Dit type overwegingen speelt echter in de bedrijfspraktijk bij de keuze van materialen pas een rol wanneer de koolstofprijs gaat doorwerken in de prijs van staal, beton, cement en aluminium. Deze vorm van mitigatie door opslag wijkt in zoverre af van de andere drie vormen van sinks dat uit volgroeide bossen en plantages een voortdurende stroom van hout gehaald kan worden. De totale gemiddelde jaarlijkse sink van deze vier opties kan in 2050 een omvang bereikt hebben van 2,5-3,0 gtc (Socolow): ruim een derde van de te realiseren reducties. 15 Kosten van opslag in bos Tropische bosbouw is een vrij goedkope optie: men schat dat de kosten lopen van 3-35 dollar per ton co2; en dat zónder rekening te houden met de baten van de houtopbrengst (Sedjo 2001). Indien men erin zou slagen om de handel in emissierechten uit te breiden tot deze vorm van co2-reductie, dan zal dat zonder twijfel een sterke stimulans betekenen. Tot dat moment zou eigenlijk voorkomen moeten worden dat bosgrond benut wordt voor doeleinden met een waarde onder ‘die’ co2-prijs (Sedjo 2001). 6 het zwakke punt van opslag in bos Als men deze optie gaat inzetten, dan moet men goed weten waar men aan begint. De bomen ‘groeien niet tot in de hemel’. Op een gegeven moment is elk bos volgroeid en is er geen ruimte voor nog meer bossen. Dan is het met deze optie echt ‘op’, veel meer dan wat als het maximumaantal windmolens of biomassacentrales (met hun eigen sink in de vorm van plantages) is bereikt. Windmolens en centrales blijven co2-emissies voorkomen, ook als er geen enkele meer bij geplaatst kan worden – jaar in jaar uit, zolang ze draaien en tijdig vervangen worden. En worden ze afgedankt, dan worden de eerder vermeden emissies niet later alsnog uitgestoten. Is daarentegen het maximale bosareaal bereikt en zijn de desbetreffende bossen volgroeid, dan nadert de jaarlijkse
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235:
Page 239 and 240:
1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256: 3 254 klimaatstrategie - tussen amb
Page 305: 7 304 klimaatstrategie - tussen amb
Page 333 and 334: 10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 343 and 344: 342 klimaatstrategie - tussen ambit
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?