Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

emissiereductie als technisch-strategisch vraagstuk fen moeten worden die het mogelijk maken om te zijner tijd ccs toe te passen. Concreet: om 1 gtc per jaar te kunnen reduceren via ccs zou men ccs moeten toepassen bij 800 gw aan kolencentrales, of bij 1600 gw aan aardgascentrales. 31 ccs is naar alle waarschijnlijkheid essentieel om de kosten van emissiereductiebeleid in de komende decennia binnen de perken te houden. Het is weliswaar niet goedkoop (onder andere ten gevolge van de extra energie die afvang en opslag kost), maar de combinatie van kolen met ccs levert aanmerkelijk goedkopere emissiereductie dan de meeste hernieuwbare energietechnieken. ccs is een end-of-pipe-techniek. Dat heeft het voordeel dat ccs goed inpasbaar is in het bestaande energiesysteem. Ook kan ccs de exploitatie van kolen, die om redenen van energiezekerheid onvermijdelijk is, klimaatneutraal maken. De kolen zijn ook een goedkope leverancier van de voor ccs extra benodigde energie. Bovendien maakt ze gebruik van vergassingstechnologie, die voor ccs wenselijk is, het energiesysteem meer flexibel wat de te produceren energiedragers betreft (schone diesels, waterstof, biobrandstoffen). En ten slotte biedt ccs zoals gezegd in combinatie met biomassa de mogelijkheid actief koolstof aan de atmosfeer te onttrekken. Deze voordelen wegen ruimschoots op tegen de vaak geopperde bezwaren tegen end-of-pipe-technieken (niet structureel, niet duurzaam, gericht op behoud van het bestaande systeem). Extra opslag van koolstof door fotosynthese Paragraaf 4.6 liet zien dat opslag door fotosynthese een verzameling is van een viertal emissiereductieactiviteiten, namelijk ontbossing tegengaan, nieuw bos planten, hout als constructiemateriaal gebruiken en akkerbouw zonder ploegen bevorderen. Dat kan allemaal onmiddellijk, kosteneffectief en vrijwel zonder technologische innovatie. Tabel 4.7 laat zien dat in 2050 2 gtc per jaar haalbaar is. Maar het is wel een tijdelijke emissiereductieroute aangezien alleen nettovermeerdering van biomassa bijdraagt. De vernietiging van lokale hulpbronnen in de vorm van onduurzame houtkap en onduurzame landbouw kan met actief bosbeleid worden voorkomen. Voorwaarden zijn wel een hogere opbrengst per hectare voor de bestaande landbouwgrond, alsook een grotere en stabielere markt voor hout en voor koolstofopslag. Bosbouw kan bijdragen aan lokale werkgelegenheid. Reductie van obg’s, in het bijzonder van methaan Van de obg’s is op mondiale schaal vooral methaan relevant. Methaan heeft een veel sterker broeikaseffect dan co2 en kan gebruikt worden als schone brandstof wanneer het gecontroleerd wordt geproduceerd. Methaanemissies zouden bij veel van de bronnen met 20-40 procent verminderd kunnen worden tegen relatief lage kosten, door transfer van expertise en van best practice-technologie. Met name belangrijk zijn de volgende categorieën: • Vuilstort en zuiveringslib, met een huidig aandeel in de methaanemissie van 20 procent. Deze emissiebron groeit sterk in de komende decennia in ontwik- 139
140 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme kelingslanden door de snelle verstedelijking. De aanpak ervan heeft positieve neveneffecten (betere leefkwaliteit, energieopbrengst). • Lekkage bij productie en transport van energie (gas, olie en kolen). De helft van de emissie komt uit de voormalige ussr. Ook hier zijn positieve neveneffecten (veiligheid, modernisering, energieopbrengst). • De onvolledige verbranding van biomassa, vooral bij (a) de destructie van bosgebieden voor exportgewassen en voor verstedelijking, en (b) verbranding van landbouwafval en van hout voor verwarming, koken en voor houtskoolproductie. Diversen Enige extra emissiereductie is voorts mogelijk door middel van (a) substitutie van vooral kolen door gas; (b) windenergie (gemiddeld relatief duur, met een maximaal potentieel van 15 à 20 procent van de uitstoot van koolstof in de sector elektriciteit, 1 gtc en (c) meer gebruik van kernenergie, volgens het mit-scenario 0,8 gtc. 4.8.2 mondiale versus nederlandse strategie Het materiaal in dit hoofdstuk biedt ook stof tot reflectie op het Nederlands klimaatbeleid en de inbreng van ons land in het internationale overleg in Brussel en wereldwijd. Om te bepalen wat zinnige speerpunten zijn in het Nederlandse emissiereductiebeleid kan men, gezien het mondiale karakter van het klimaatprobleem, het beste uitgaan van mondiale prioriteiten en daar geschikte Nederlandse mogelijkheden bij zoeken. Het gaat hier niet primair om aspecten van internationale verdeling van verantwoordelijkheden (die komen in hoofdstuk 5 aan de orde), maar om een effectieve bijdrage aan de probleemoplossing in technische zin. De probleemoplossing moet centraal staan, niet het schoonvegen van het eigen straatje. Goedkope emissiereductieopties zijn voorhanden in zich ontwikkelende economieën en daar kan per euro besteding dus (veel) meer bereikt worden dan hier. Op korte termijn is technologiediffusie belangrijk, op lange termijn de ontwikkeling van nieuwe technologie. De in de afgelopen periode gehanteerde vuistregel van een 50/50-verdeling van maatregelen in eigen land versus maatregelen elders verleidt tot onnodig dure maatregelen die per euro weinig emissiereductie opleveren en tot een aanpak die vanuit mondiaal perspectief tweede keus is. De vuistregel appelleert weliswaar op het eerste gezicht aan het aspect van verantwoordelijkheidsbesef en de wenselijkheid van technologieontwikkeling, maar beide argumentaties snijden bij nadere beschouwing geen hout. Verantwoordelijkheidsbesef vereist namelijk allereerst een zo groot mogelijke effectiviteit van de geleverde inspanning. Het argument van de technologieontwikkeling snijdt geen hout, omdat technologieontwikkeling voor de Nederlandse markt niet de technologieën levert die mondiaal straks interessant zijn. Mondiaal interessante technologieën richten zich
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90: 88 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 101 and 102: 100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 139: 138 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 191 and 192:
190 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235:
Page 239 and 240:
1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?