Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

196
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
noten
1 De analogie met de special and differentiated treatment-clausule in de General
Agreement on Tariffs and Trade (gatt) dringt zich op; wel is het zo dat deze
clausule geen vrijbrief heeft betekend, vooral niet omdat de Uruguay-ronde een
soort alles-of-nietsbeginsel heeft gehanteerd, waardoor alle ontwikkelingslanden
in de wto zich gewoon aan de resultaten van Marrakesh gebonden weten; wel is
binnen de Uruguay-ronde op allerlei wijzen rekening gehouden met arme landen,
door uitzonderingen en latere termijnen, en dat geldt in nog sterkere mate voor
de Doha-ronde.
2 Verder speelde het precedent van het Montreal-protocol (over ozonbestrijding)
een rol: volledige compensatie van de lasten van het uitbannen van drijfgassen,
enzovoorts, voor arme landen.
3 De afdwinging is driemaal hard getest bij landen als Oekraïne, Wit-Rusland en
Rusland. Door unanieme afwijzing van een speciale status die Rusland wilde, is
uiteindelijk respect voor het verdrag afgedwongen, zij het met meer hulp voor de
Russen.
4 Interessant is dat de beslissing door de cop-11 is genomen (alle unfccc-landen)
en niet door de mop (alleen de deelnemende landen van het Kyoto-protocol).
5 Er staan geen sancties op niet-rapportage onder de unfccc. Wel onder het
Kyoto-protocol, maar dan alleen voor Annex i-landen die geratificeerd hebben.
6 Iets soortgelijks geschiedt in de gatt/wto met de Trade Policy Review (tpr),
waarbij de handelspolitiek van een verdragspartij wordt doorgelicht in een openbare
procedure. Ieder wto-lid moet hier echter aan meedoen en de hoofdrapportage
wordt door het secretariaat van de wto gemaakt. Dit tpr-mechanisme
omvat dus alle leden en garandeert serieuze, objectieve rapporten. De unfccc
zou dit uiteindelijk dienen te bereiken.
7 Zie wt/cte/w/160/Rev.2, tn/s/5, 25 april 2003 (wto).
8 Zie onder andere het achtergronddocument ‘Trade and environment at the wto’,
april 2004, Genève, wto.