Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

doen. Het iea (2004) heeft uitvoerige informatie van investeringsplannen en
ontmanteling verzameld, waardoor een inschatting tot 2025 enig realiteitsgehalte
kent. De uitkomst is een stijging van de capaciteit tot ongeveer 410 gw in 2015 en
een daling daarna tot 385 gw. Dit zou een daling van het nucleaire aandeel betekenen
van 16 procent tot ongeveer 12 procent wegens de snelle stijging van de
wereldvraag naar elektriciteit. Extrapolatie tot 2050 is, voor zover bekend, niet
beschikbaar, omdat op langere termijn relatieve prijzen en publieke percepties,
als hoofddeterminanten voor grootschalige investeringen in de nucleaire sector,
gewoonweg niet te extrapoleren zijn.
Het iaea (2005) heeft een iets optimistischere prognose en ziet (in 2020) een
aandeel van 17 procent in elektriciteit. Zoals verderop duidelijk zal worden, zijn er
zowel economische als niet-economische obstakels voor een wereldwijde nucleaire
strategie. Immers, indien kernenergie strikt en alleen beoordeeld wordt naar
het mitigatiepotentieel (in termen van vermeden co2 per eenheid inkomen) laat
het Third Assessment Rapport van ipcc (2001, tabel 3.35c en d) overduidelijk zien
dat kernenergie veruit het effectiefst is in vergelijking met de serieuze alternatieven
van de minst vervuilende conventionele centrale (qua co2), namelijk een
ccgt-variant. Voor Annex I-landen kan nucleair (in 2020) ongeveer 181 mtc
(extra) vermijden, 1 terwijl ccs (bij een ccgt-centrale) hooguit aan 50 mtc komt
en wind aan 61 mtc. Ook bij ontwikkelingslanden blijkt kernenergie het effectiefst
in mitigatie. Hydro-, zonne-energie en andere alternatieven scoren zeer
laag. De Annex I-landen, die Kyoto geratificeerd hebben, kunnen overigens geen
ji of cdm gebruiken voor co2-mitigatie door kernenergie voor de verwezenlijking
van de doelstellingen van Kyoto (cop-6, Bonn). In het licht van de onbetwiste
effectiviteit in mitigatie kan deze uitsluiting op zijn minst niet goed begrepen
worden, zo niet als irrationeel worden beschouwd.
Op scenario’s kan in deze korte bijlage niet worden ingegaan, met één uitzondering.
In een rapport dat veel aandacht heeft getrokken, heeft mit (2003) een
uitvoerige exercitie gedaan omtrent de mogelijkheid om in 2050 een wereldcapaciteit
van 1000 gw aan kernenergie te verkrijgen, ongeveer een verdrievoudiging
van het huidige vermogen. Aangezien centrales ook moeten worden vervangen,
zou dit een geweldig bouwprogramma impliceren met een gemiddeld tempo van
zeker 25 centrales (van 1 gw) per jaar, te beginnen vanaf ongeveer 2015. Zelfs dan
zou, in het licht van de verwachte onstuimige groei in de elektriciteitsvraag, het
nucleaire aandeel slechts licht stijgen. De absolute mitigatie in mt co2 zou
uiteraard zeer fors verbeteren. Het rapport acht dit alleen denkbaar indien de
marktsector serieus geïnteresseerd raakt in kernenergie en de exercitie gaat
vervolgens systematisch alle mogelijkheden af om (economische en niet-economische)
obstakels te verminderen of verwijderen die dat in de weg zouden staan.
Onze gesprekken met deskundigen lieten weinig twijfel dat momenteel dit
scenario uitermate onwaarschijnlijk is.
Eigenlijk kan het mitigatiepotentieel niet goed worden ingeschat indien kwesties
van veiligheid, percepties en relatieve prijzen (dus het concurrentievermogen
bijlage 6
6
291