Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

internationale coördinatie van klimaatbeleid
Wat onmiddellijk opvalt, is de enorme variëteit tussen de spelers. Dit vormt
meteen de belangrijkste les van dit soort exercities: vanuit de eu dient niet lichtvaardig
te worden geoordeeld over de belangen en drijfveren van andere landen
en delen van de wereld. Alleen al op aspecten als ontwikkeling en energiestructuur
bestaan gapende kloven die geenszins suggereren dat convergentie op beide
onderdelen wenselijk of waarschijnlijk is tegen 2050. Voor Nederland geldt in het
bijzonder dat lang niet alle beslissers en lobby’s zich deze variëteit lijken te realiseren.
‘Vanzelfsprekende’ uitgangspunten in Nederland zijn elders niet vanzelfsprekend.
De tabel leidt tot onderstaande constateringen.
Het huidige klimaatbeleid haalt de ipcc-doelstelling niet
Alternatieve scenario’s met vrij ferm klimaatbeleid leveren weliswaar resultaten
op, maar alles bijeen neemt de co2-uitstoot tot 2030 nog steeds fors toe, zelfs in
Noord-Amerika. De eu zou slechts stabiliseren. Voor de Unie mag dit gelden als
een waarschuwing, want dit alternatieve scenario van het iea komt uit op een
veel hogere jaarlijkse netto-uitstoot van co2 dan de eu-25 zich momenteel voorneemt
(namelijk, een verdere daling tot 2020 met 15% tot 30%). Een dergelijke
daling kan waarschijnlijk alleen via cdm-achtige investeringen elders worden
gerealiseerd.
Ook klimaatbeleid buiten Kyoto
De reductie van het Alternatief Scenario ten opzichte van een bau-scenario ligt
volgens het iea in Noord-Amerika (de vs) in dezelfde orde van grootte als in de
eu en China. In zowel de vs en canada als in de eu verbetert de energie-efficiëntie
even snel en vermag Kyoto in elk geval geen merkbaar verschillende uitkomst
opleveren. Deze verwachtingen zouden het in beleidsdiscussies veelal gesuggereerde
scherpe contrast tussen de vs en de eu kunnen relativeren.
Bij het bovenstaande kunnen wel enkele kanttekeningen worden gemaakt. De
co2-uitstoot groeit in de vs harder dan in de eu en vanaf een niveau dat, welke
ratio men ook neemt, al in 1990 veel hoger lag per eenheid dan in de eu of Japan.
Deze groei wordt onder meer veroorzaakt door een hogere welvaartsgroei en
bevolkingsgroei. Verder blijkt China wel degelijk klimaatmaatregelen te nemen.
In 2005 is bijvoorbeeld een standaard ingevoerd voor hogere brandstofefficiëntie
van nieuwe auto’s die tussen de strenge norm van de eu en de mildere norm van
de vs in ligt.
Energie-efficiëntie van groot belang
Een gedurige verbetering van de energie-efficiëntie is bij elk van de Grote Acht
(met uitzondering van Brazilië) een belangrijke motor voor emissiereductie. Veel
van deze verbeteringen komen tot stand door incorporatie van nieuwe technieken
in nieuwe investeringen in krachtcentrales, industriële processen en vervoer.
Diffusie en het beïnvloeden van investeringsstromen (en hun timing) dienen dus
centraal te staan in elk klimaatbeleid. Niet zelden is dit gekoppeld aan nevenbaten
van klimaatbeleid zoals lokaal leefklimaat, waardoor ook in arme landen draagvlak
bestaat voor geavanceerde standaarden en efficiëntere processen.
161