Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

emissiereductie als technisch-strategisch vraagstuk
Ingrepen op bau-scenario’s: het Alternatief Scenario van het bau
Het Kyoto-beleid, te zien als eerste etappe in een lange tour, is in de beschreven bau-ontwikkeling
grotendeels opgenomen. Voor het beoogde emissietraject is aanzienlijk meer nodig. Het iea
(2004a) heeft de beleidsvoornemens van de lidstaten van de Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling (oeso) en van een aantal landen daarbuiten doorgerekend op
hun mondiaal effect tot 2030 in een Alternatief Scenario (as). Het gaat daarbij niet alleen om
klimaatbeleid maar ook om beleid gericht op energiezekerheid. Het iea tekent aan dat die voornemens
eerder het lopend politieke debat reflecteren dan dat ze recht doen aan de verschillen in
kosteneffectiviteit en mondiaal potentieel. Ook is zowel ccs als geavanceerde kernenergie buiten
beschouwing gebleven. Dit Kyoto-plus-beleid blijft heeft de volgende resultaten:
• Het leidt tot 10 procent minder primair energiegebruik; de mondiale energie-intensiteit daalt
daardoor met 1,8 procent in plaats van 1,4 procent per jaar. Het iea schrijft dit vooral toe aan
het sneller beschikbaar komen van efficiëntere technieken in de oeso en het sneller toepassen
daarvan, ook in ontwikkelingslanden. 14 De efficiëntie van elektriciteitscentrales neemt vooral
in derdewereldlanden sterker toe; de vraag naar elektriciteit neemt minder sterk toe. Dit alles
drukt de olieprijzen.
• De koolstofintensiteit van de gebruikte energie daalt, vooral dankzij een iets sterkere groei
(2,7% per jaar) van koolstofneutrale energie (kernenergie, zon, wind en biomassa). Koolstofneutrale
energie behaalt daardoor een aandeel van 22 procent in plaats van 18 procent in een
bau-scenario. Daarnaast daalt de koolstofintensiteit van de fossiele energie, doordat de groei
van gebruik van kolen sterk afneemt (0,5% per jaar tegen 1,5% in bau-ontwikkeling) ten gunste
van gas. 15
• Door het bovenstaande zakt de groei van de co2-emissie tot gemiddeld 1,1 procent per jaar en is
de co2-emissie in 2030 16 procent lager dan in het bau-scenario, waardoor jaarlijks 1,6 gtc
minder wordt geëmitteerd. Dat is weliswaar evenveel als de huidige emissie in de vs en
Canada, maar nog altijd veel te veel in het licht van de eu-doelstelling.
In het as ligt het emissieniveau in 2030 dan wel lager dan in bau-ontwikkeling, maar nog altijd 37
procent boven het huidige peil en 62 procent boven dat van 1990. De jaarlijkse emissiegroei daalt
in dit as geleidelijk van 1,5 procent per jaar tot 0,7 procent in 2030. Stel dat de geleidelijke procentuele
daling van de emissies na 2030 verder zou gaan en dat het gemiddelde over de gehele periode
2000-2050 zou uitkomen op 0,5 procent per jaar, dan nog zou het emissieniveau in 2050 zo’n 30
procent hoger uitkomen dan nu, terwijl de eu-doelstelling een daling van 30-40 procent vraagt.
Om deze kloof te overbruggen, zijn voor het vervolg de volgende observaties van belang:
• Meer efficiëntie in het eindgebruik speelt een hoofdrol: 60 procent van het resultaat. Voorts is
20 procent te danken aan substitutie door hernieuwbare energiebronnen, 10 procent aan meer
kernenergie, 10 procent aan meer gas.
• Een groot deel van het resultaat wordt geboekt in de elektriciteitssector; daarvan 60 procent
via aanpassingen in die sector zelf (efficiëntie bij opwekking; lagere transmissieverliezen,
substitutie van kolen door gas en hernieuwbare bronnen) en 40 procent via afname van de
vraag naar elektriciteit (de sector groeit 13% minder dan in het bau-scenario).
• In dit as spelen ccs (grootschalige toepassing hiervan wordt pas verwacht na 2030) en
geavanceerde kernenergie geen rol.
111