Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

paragraaf 5.4 aan de orde; landen of groepen kunnen dat zichzelf wel opleggen),
dan doet zich een scala van mogelijkheden voor, variërend van multilaterale
en bilaterale fondsen voor technologieoverdracht en vrijwillige r&d in
landen en groepen van landen tot verplichtingen op tal van specifieke terreinen,
private-public partnerships met multinationals die opereren in ontwikkelingslanden,
enzovoort.
5.2.2 complicerende factoren
internationale coördinatie van klimaatbeleid
Er zijn drie factoren die de mondiale coördinatie van klimaatbeleid ingewikkeld
maken: de onzekerheid over toekomstige schade en over de probleemoplossing,
de aantrekkelijkheid van liftersgedrag en de samenhang tussen efficiëntie en
verdeling.
Coördinatie onder onzekerheid
Coördinatie veronderstelt een minimale overeenstemming over de analyse van
het probleem, over de feiten, over de doelstellingen en over de strategie. Op al
deze punten is het klimaatprobleem bijzonder. Over het klimaatprobleem zelf
bestaat een grote mate van onzekerheid. Het is dan ook niet verwonderlijk dat
momenteel veel klimaatbeleid juist bestaat uit investeringen in het verminderen
van onzekerheid en het robuuster maken van kennis. De grote onzekerheid
maakt het voor deelnemende landen moeilijk hun belangen goed in te schatten.
De motivatie voor klimaatbeleid moet immers komen van de mogelijkheid om
door investeringen in emissiereductiebeleid toekomstige aanpassingskosten te
verminderen. Die aanpassingskosten zijn in hoge mate onduidelijk.
Een tweede bron van onzekerheid zijn de kosten van emissiereductiebeleid. De
Europese ambitie om de klimaatverandering te vertragen tot 2 °C aan het einde
van deze eeuw vereist naar de huidige inzichten een vergaande emissiereductie.
Met de huidige beschikbare technieken is dat kostbaar en het zal veel investeringen
vereisen. De aanpassing van economische agenten en markten aan relatieve
prijswijzigingen kan pijnlijk zijn.
Er is innovatie voor nodig, maar de opbrengst van de leertrajecten van die innovatie
is onzeker. Dat maakt het onaantrekkelijk zich te committeren aan
vergaande doelstellingen (McKibbin 2005). Deze onzekerheid ondergraaft het
vertrouwen dat langetermijncoördinatie überhaupt de gewenste doelstellingen
kan verwezenlijken. Het is voor landen niet aantrekkelijk veel te investeren
indien de verwachting bestaat dat andere spelers zich overwegend als free rider
zullen blijven opstellen.
Voorts veronderstelt coördinatie minimale overeenstemming over het tijdpad
van doelstellingen en de strategie. Klimaatbeleid zal langdurig – over een termijn
van ten minste een halve eeuw – gevoerd moeten worden om effectief te zijn. Op
een dergelijke termijn zijn belangen en machtsposities te onzeker voor landen
om langlopende verplichtingen aan te gaan.
153