Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

zes internationale technologieprogramma’s die geheel aansluiten bij de vsprogramma’s
zoals over ccs, waterstof, vierde generatie nucleair, methaan, kernfusie
(iter) en de Group on Earth Observations; de eu is in alle zes betrokken.
Dit beleid staat buiten Kyoto dat door president Bush in 2002 formeel is afgewezen.
De samenwerking die de vs zoeken, bestaat dus uit onderhandelingen in de
cop van de unfccc (maar niet gericht op Kyoto), de zes internationale technologiepartnerships
en bilaterale ad-hocovereenkomsten, met name met landen die
of geen Kyoto-verplichtingen hebben (al hebben ze formeel getekend) of deze
hebben afgewezen. Recentelijk is een overeenkomst met landen als India, China
en Australië getekend. In de G-8 van juli 2005 hebben de vs niet aan de internationale
druk toegegeven om dit beleid bij te stellen.
Nadere kanttekeningen bij het vs-beleid
De hiernavolgende kanttekeningen zijn niet bedoeld als een beoordeling, maar als
een selectie van annotaties die de lezer helpen zelf tot een oordeel te komen. Een
beoordeling van het vs-klimaatbeleid ligt niet alleen buiten het bestek van deze
bijlage, zij zou ook een kader vragen alsmede een veel grotere detaillering van de
maatregelen en de literatuur erover. Op een enkel punt is niettemin een kanttekening
nodig, omdat de officiële samenvatting van het beleid, zoals boven geparafraseerd,
saillante aspecten tot de details rekent en omdat het verschil met Europa
niet steeds even duidelijk is.
Het intensiteitsdoel van 18 procent vermindering van de ghg-intensiteit over
tien jaar kent relatief zwakke instrumenten, voornamelijk vrijwillig aan te gane
verplichtingen in de marktsector, zonder enige sanctie of verplichte investering.
Tjernshaugen (2005) vermeldt dat het bedrijfsleven weliswaar een serie vrijwillige
‘verplichtingen’ is aangegaan, maar deze liggen onder het voor het doel
vereiste niveau van ambitie. Er zijn geen instrumenten die deze quasi-convenanten
uiteindelijk kunnen afdwingen. Tegelijk dient te worden vermeld dat de
fervente antiklimaatbeleidlobby van het bedrijfsleven die achter de Bird/Hagelwet
van 1997 zat, uiteengevallen is. Een aantal vs-multinationals is enigszins
‘om’ en heeft inmiddels zelfopgelegde doelen aangekondigd (nota bene, geholpen
door de private Chicago Climate Exchange waar men zelfs in credits kan handelen).
Het Congres wenst ook geen dwingende maatregelen, al bracht de Liebermann/McCain
Climate Stewardship Act het in oktober 2003 nog ver. Deze
ontwerpwet confronteerde de Senaat en het Huis voor het eerst met bindende
emissiedoelen 3 en zou een juridische basis hebben gelegd voor een emissiehandelssysteem.
De afwijzing in de Senaat met 55 tegen 43 stemmen liep niet langs
partijlijnen (McCain is bijvoorbeeld republikein). In het Huis was de meerderheid
tegen, overigens veel ruimer. Brewer (2005) heeft de wat hij noemt zich verbredende
kloof tussen een tweepartijencoalitie in het Congres en de regering-Bush
met betrekking tot klimaatbeleid bestudeerd aan de hand van de federale begrotingsdebatten.
In 2004 heeft het Congres een zeer forse (63%) verhoging van de
bijlage 9
9
327