Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

Wise, M. en J. Dooley (2004) Modeling co2 Capture Efficiency: Implications of Alternative Specifications, GTSP Working Paper 2004-11, www.pnl.gov/gtsp/docs/ gtsp_2004_11_capture_efficiency.pdf. bijlage 3 3 263
3 264 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme noten 1 Bij ammonia- en waterstofproductie is afvang geïntegreerd, dus zijn er weinig extra kosten (Herzog en Golomb 2004). 2 Afvang kan ook na verbranding uit rookgassen via chemische absorptie of membranen. Dat is duurder. 3 14-20 procent meer energiegebruik; dalend naar 7-17 procent in 2012 (iea 2004). 4 Ook pilotprojecten voor ‘enhanced coal bed methane’ zijn bemoedigend. Een proef in Polen liet zien dat winning van methaan uit kolenmijnen via injectie mogelijk is, maar wel duur: 50 euro per ton co2. In Canada is het eor-project ‘Weyburn’ succesvol gebleken: de olieopbrengst verdubbelde. 5 Zie ook Matysek et al. (2005). Hendriks et al. (2004) komen op 1662 gton co2: 93 gtc O2 in uitgeputte olievelden en 150 in bestaande olievelden; 240 in uitgeputte gasvelden, 672 in bestaande; 268 koolbed-methaan; 240 in aquifers. 6 Jansen (2005) geeft voor Nederland op: 10-55 euro; de marginale kosten liggen over een lang traject tussen 25-40 euro. 7 Bij nieuwe igcc-centrales zijn de investeringskosten, ook met ccs, het laagst en de elektriciteitskosten zijn dan zelfs concurrerend in vergelijking tot sommige andere typen centrales zonder ccs. Maar bij hoge gasprijzen en lagere capaciteitsfactoren wordt igcc toch goedkoper. igcc-centrales geven in de oeso tot 20 procent hogere elektriciteitskosten dan de oude kolencentrales. In China zou zo’n centrale 30 procent duurder zijn dan een poederkoolcentrale, daar wordt voorlopig alleen gewerkt aan een demonstratiecentrale. 8 Voor lagere schattingen, mede onder invloed van innovaties, zie bijvoorbeeld Anderson en Newell 2004, ook Matysek et al. 2005: 13-14. Gedacht wordt aan 10 dollar per ton co2 bij igcc-centrales en 20-30 dollar bij andere centrales. De kostprijs van elektriciteit bij een igcc-centrale + ccs zou gaan naar 0,063 dollar per kWh. Dat zou bij een co2-prijs van 55 dollar per ton co2 concurrerend zijn met de kostprijs van een ngcc-centrale zonder ccs; gerekend is met een aardgasprijs van 6 dollar per gj. 9 ecn (De Coninck et al. 2005) komt voor toepassing ccs bij kolen op een onrendabele top voor Nederland van enkele centen per kWh, afhankelijk van de brandstofprijs, de grootte van centrale, afstand, enzovoort. 10 Demonstratietypen hebben een rendement van 42 procent, dat zou toenemen tot boven 50 procent (het rendement in conventionele kolengestookte centrales is 30-35%). Moderne gasgestookte centrales naderen ook 50 procent rendement (iea 2004). 11 In 2004: 61 gw in 2004, waarvan 24 gw voor chemie, 23 gw voor elektriciteit, 14 gw voor synfuels. Feedstock: 27 gw olieresiduen; 27 gw kolen; 6 gw aardgas; 1 gw biomassa. Uitbouwcapaciteit: 9 gw in China, 10 gw in Noord-Amerika, 19 gw in West-Europa, 23 gw in de rest van de wereld. 12 In Rusland ligt bijvoorbeeld een groot deel van mondiale voorraden gas, olie en kolen (respectievelijk 40%, 12% en 16%), maar 80 procent van de kolenbronnen bevindt zich in het westen en oosten van Siberië, ver van consumptiegebieden.
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214: 212 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 235: 234 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 239 and 240: 1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 263: 3 262 klimaatstrategie - tussen amb
Page 315 and 316:
8 314 klimaatstrategie - tussen amb
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?