Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

is duur), de afstand van centrale tot opslaglocatie, het type locatie (diepte; aan
land of in zee; manier van opslag). tno/ecofys (Hendriks et al. 2004) waarschuwen
dat kostenschattingen nog erg indicatief zijn vanwege het gebrek aan
ervaring met echt grootschalige projecten. Dit gezegd zijnde, schat men dat ccs
bij grootschalige toepassing naar schatting zeker 50 dollar per ton co2 gaat
kosten, en afhankelijk van het type centrale enzovoort kan dat oplopen tot 100
dollar per ton co2 (iea 2004). Het ipcc (2005) geeft een range van 0-40 dollar
per ton co2 bij Enhanced Oil Recovery (eor) en 20-70 dollar per ton co2 voor
opslag zonder eor. Dat is niet goedkoop, maar het maakt de combinatie
‘kolen+ccs’ wel een veel goedkopere mitigatieoptie dan de meeste hernieuwbare
energietechnieken (Jochem 2004). Men lijkt het er ‘in het veld’ over eens dat de
kosten flink omlaag gaan als de praktijk goed op gang komt en schaal- en leereffecten
gaan optreden. Er worden voor 2030 bij kolencentrales bedragen genoemd
van 25-50 dollar per ton (Gielen 2003) 6 of nog veel minder.
De kosten van afvang per ton vermeden co2 lijken in igcc-centrales het laagst –
zie tekstbox 2 (iea 2004; Jansen 2005). 7 Dit type centrale is echter nog duur en er
is weinig ervaring mee. De investering wordt door de financiële wereld als relatief
risicovol beschouwd (Rubin et al. 2004). Bij gascentrales zouden de kosten
oplopen tot 30-35 dollar per ton co2 (zie ook Hendrik et al. 2004; Senior et al.
2004; Riahi et al. 2004). 8
De opslagkosten zijn per saldo veruit het laagst bij eor, doordat vanwege de
baten soms zelfs per saldo winst kan worden geboekt.
De prijs van elektriciteit bij nieuwe kolen- en gascentrales zou vooralsnog stijgen
met 2-3 dollarcent per kWh, maar in 2030 zou dat alweer gezakt zijn tot 1-2 dollarcent
per kWh of minder (zie ook tabel 1). 9
Tabel 1 Elektriciteitsprijzen (in dollars per kWh)
Tekstbox 2 ccs toegepast bij kolenvergassing
Aardgascentrale Poederkoolcentrale igcc-centrale
Zonder ccs 0,03 - 0,05 0,04 - 0,05 0,04 - 0,06
Met ccs 0,04 - 0,08 0,06 - 0,10 0,05 - 0,09
Met ccs en eor 0,04 - 0,07 0,05 - 0,08 0,04 - 0,07
Bron: ipcc 2005: 15
ccs kan vooral goed worden toegepast in centrales waarin kolenvergassing wordt gebruikt (igcccentrales,
dat staat voor Integrated Gasification Combined Cycle). Bij de vergassing kan co2
worden afgezonderd en wordt ‘synthesegas’ geproduceerd, een mengsel van co en waterstofgas
waarbij alle vervuiling is geëlimineerd. Die centrales zijn relatief efficiënt10 en flexibel, want ook
bijlage 3
3
255