Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

3
264
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
noten
1 Bij ammonia- en waterstofproductie is afvang geïntegreerd, dus zijn er weinig
extra kosten (Herzog en Golomb 2004).
2 Afvang kan ook na verbranding uit rookgassen via chemische absorptie of
membranen. Dat is duurder.
3 14-20 procent meer energiegebruik; dalend naar 7-17 procent in 2012 (iea 2004).
4 Ook pilotprojecten voor ‘enhanced coal bed methane’ zijn bemoedigend. Een
proef in Polen liet zien dat winning van methaan uit kolenmijnen via injectie
mogelijk is, maar wel duur: 50 euro per ton co2. In Canada is het eor-project
‘Weyburn’ succesvol gebleken: de olieopbrengst verdubbelde.
5 Zie ook Matysek et al. (2005). Hendriks et al. (2004) komen op 1662 gton co2: 93
gtc O2 in uitgeputte olievelden en 150 in bestaande olievelden; 240 in uitgeputte
gasvelden, 672 in bestaande; 268 koolbed-methaan; 240 in aquifers.
6 Jansen (2005) geeft voor Nederland op: 10-55 euro; de marginale kosten liggen
over een lang traject tussen 25-40 euro.
7 Bij nieuwe igcc-centrales zijn de investeringskosten, ook met ccs, het laagst en
de elektriciteitskosten zijn dan zelfs concurrerend in vergelijking tot sommige
andere typen centrales zonder ccs. Maar bij hoge gasprijzen en lagere capaciteitsfactoren
wordt igcc toch goedkoper. igcc-centrales geven in de oeso tot 20
procent hogere elektriciteitskosten dan de oude kolencentrales. In China zou zo’n
centrale 30 procent duurder zijn dan een poederkoolcentrale, daar wordt voorlopig
alleen gewerkt aan een demonstratiecentrale.
8 Voor lagere schattingen, mede onder invloed van innovaties, zie bijvoorbeeld
Anderson en Newell 2004, ook Matysek et al. 2005: 13-14. Gedacht wordt aan
10 dollar per ton co2 bij igcc-centrales en 20-30 dollar bij andere centrales.
De kostprijs van elektriciteit bij een igcc-centrale + ccs zou gaan naar 0,063
dollar per kWh. Dat zou bij een co2-prijs van 55 dollar per ton co2 concurrerend
zijn met de kostprijs van een ngcc-centrale zonder ccs; gerekend is met een
aardgasprijs van 6 dollar per gj.
9 ecn (De Coninck et al. 2005) komt voor toepassing ccs bij kolen op een onrendabele
top voor Nederland van enkele centen per kWh, afhankelijk van de brandstofprijs,
de grootte van centrale, afstand, enzovoort.
10 Demonstratietypen hebben een rendement van 42 procent, dat zou toenemen tot
boven 50 procent (het rendement in conventionele kolengestookte centrales is
30-35%). Moderne gasgestookte centrales naderen ook 50 procent rendement
(iea 2004).
11 In 2004: 61 gw in 2004, waarvan 24 gw voor chemie, 23 gw voor elektriciteit,
14 gw voor synfuels. Feedstock: 27 gw olieresiduen; 27 gw kolen; 6 gw aardgas;
1 gw biomassa. Uitbouwcapaciteit: 9 gw in China, 10 gw in Noord-Amerika,
19 gw in West-Europa, 23 gw in de rest van de wereld.
12 In Rusland ligt bijvoorbeeld een groot deel van mondiale voorraden gas, olie
en kolen (respectievelijk 40%, 12% en 16%), maar 80 procent van de kolenbronnen
bevindt zich in het westen en oosten van Siberië, ver van consumptiegebieden.