Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

klimaatbeleid flink kan verlagen. Ook kan zo de sectorale spreiding van de kosten van emissiereductie breder worden. Zo emitteert landbouw relatief weinig co2, maar naar verhouding des te meer methaan en n2o. Overigens zou een prijs voor koolstof die ook van toepassing is op de obg’s een sterke prikkel tot emissiereductie betekenen, omdat reductie van obg’s relatief goedkoop is. De industriële obg’s (vooral n2o) lenen zich goed voor een mondiale overeenkomst, omdat de problematiek betrekkelijk overzichtelijk is: er zijn veel minder landen bij betrokken dan bij co2, omdat industriële obg’s nog nauwelijks in de ontwikkelingslanden worden geëmitteerd (Reilly et al. 2004). Het Montrealverdrag over ozon (zie hoofdstuk 5) kan hier als voorbeeld dienen voor effectief beleid. 4.7.3 conclusie Belang en mogelijkheden van de emissiereductie van de overige broeikasgassen verdienen mondiaal meer aandacht, zowel om redenen van extra risicoreductie als van kosteneffectiviteit van het emissiereductiebeleid. Daar komt bij dat over beperking van de verschillende obg-emissies naar verhouding wat makkelijker mondiale consensus te bereiken lijkt dan bij co2, omdat obg-emissiereductie voor ontwikkelingslanden veel minder bedreigend is dan co2-emissiereductie. obg-emissiereductie zal immers veel minder de economische groei aantasten dan co2-emissiereductie. Een sterke reductie van de methaanemissies lijkt relatief goedkoop en redelijk snel realiseerbaar te zijn, dus nog in de periode tot 2050. Voor een belangrijk deel gaat het om meer zorgvuldigheid in de afvalsector (vuilstort, riool- en zuiveringsslib) en in pijpleidingen en mijnen. Dit deel van het emissiereductiebeleid vergt weinig technologie of innovatie, is derhalve relatief snel realiseerbaar en is relatief goedkoop, ten dele zelfs rendabel. Dat wil overigens niet zeggen dat implementatie in ontwikkelingslanden ook snel gerealiseerd zal zijn. Een deel van de emissie is typisch het gevolg van onderontwikkeling (onvolledige verbranding door slash and burn van bossen, door gebruik van hout in primitieve stoven enzovoort). De antropogene methaanemissie die uit de landbouw komt is lastiger te verminderen. Op dit moment lijken de kosteneffectieve mogelijkheden 35-45 procent van de huidige emissie te bedragen, ofwel een reductie van 1 gtc per jaar in 2050. 4.8 emissiereductiestrategie tot 2050 emissiereductie als technisch-strategisch vraagstuk Om de 2 °C-doelstelling van de eu te realiseren, zouden de mondiale co2-emissies in 2050 nog slechts zo’n 4 gtc per jaar mogen zijn. Dat vraagt een reductie van 10 à 11 gtc per jaar ten opzichte van het bau-pad. Op basis van het voorgaande en de bijlagen 2 tot en met 8 kan worden geconcludeerd dat dit in beginsel mogelijk is, maar dat daarvoor wel de nodige wonderen moeten gebeuren. Alle vier de hiervoor aangegeven routes zijn daarvoor benodigd, maar dat betekent 135
136 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme niet dat geen keuzen hoeven worden gemaakt: bij moderne hernieuwbare energie zou het accent moeten liggen op biomassa; ook het behoud of de groei van het aandeel van kernenergie vraagt een keuze. Hierna wordt eerst een mondiaal en daarna een Nederlands perspectief geschetst. 4.8.1 schets van een mondiale strategie Uit de voorgaande paragrafen is duidelijk geworden dat de energiesector, en zeker de elektriciteitssector, op zichzelf te weinig emissiereductiepotentie biedt om zonder gebruik van kernenergie de eu-doelstelling te realiseren en dat ook realisering met kernenergie nog steeds de nodige wonderen vergt. Tabel 4.7 laat zien dat perspectiefvol emissiereductiebeleid voor de eerstkomende decennia moet berusten op de combinatie van energie-efficiëntie, ccs (in combinatie met kolen en gas), bio-energie (op termijn in combinatie met ccs), opslag van co2 in bossen en bodem door fotosynthese, emissiereductie van obg’s (vooral methaan) en ten slotte een restgroep die vooral windenergie en kernenergie, maar daarnaast ook zonne-energie, geothermische energie en getijdenenergie omvat. De hoeveelheden in de tabel worden niet spontaan gerealiseerd, maar vragen intensief beleid. Weliswaar is er enige reserve (circa 10%) ten opzichte van de doelstelling tot 2050, maar daaruit mag niet worden geconcludeerd dat sommige opties bij voorbaat kunnen worden afgestreept. Elk van de routes heeft zijn eigen obstakels, die een volledige realisatie van het potentieel in de weg staan. De tabel wordt hierna toegelicht. Tabel 4.7 Emissiereductiepotentieel in 2050 (in gtc per jaar ten opzichte van bau-ontwikkeling) Potentieel Route Beleidsintensivering ten aanzien van energie-efficiëntie 03,4 Efficiëntie ccs 02,1 Energiemix Bio-energie 01,9 Energiemix Extra opslag via fotosynthese 02,0 Bosbouw Reductie methaan 01,0 OBG Diversen 01,8 Energiemix Totaal 12,2 Bron: wrr Beleidsintensivering ten aanzien van energie-efficiëntie Beleidsintensivering ten aanzien van energie-efficiëntie heeft met 3,4 gtc per jaar in 2050 ten opzichte van een bau-situatie waarschijnlijk het grootste potentieel en is cruciaal. Er lijkt een mondiale afname van energie-intensiteit met ruim 2 procent per jaar mogelijk; zonder zo’n beleid wordt een afname met 1,3 procent verwacht. Deze emissiereductieroute is de enige die het hele spectrum van toepassing van fossiele energie dekt, en dus ook buiten elektriciteitssector zeer
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86: 84 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 101 and 102: 100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 135: 134 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 187 and 188:
186 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235:
Page 239 and 240:
1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?