Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

internationale coördinatie van klimaatbeleid
plichtingen vast te leggen. De heikele kwestie is of men hiermee ook een minimum
aan ambitie kan vastleggen: het gaat om een optimalisatie van de afweging
tussen brede participatie en vergaande verplichtingen, waarbij het totale resultaat
van gerealiseerde verplichtingen telt.
Is het initiële oogmerk alle landen ertoe te bewegen althans met enige verplichtingen
actief te participeren, dan dient men omzichtig met ambitieniveaus om te
springen. De zachtste benadering van verplichtingen is bottom-up, louter
bestaand uit vrijwillig, zelfgekozen beleid dat wel geregistreerd wordt en daarmee
transparant en besproken kan worden. Indachtig de ervaringen van de eu in
het Lissabon-proces lijkt het verstandig een initiële fase van confidence building
vooraf te laten gaan aan het aandringen op ambitieuzere en sanctioneerbare strategieën.
In de tweede plaats onderscheidt figuur 5.2 zeven categorieën van verplichtingen.
Absolute, kwantitatieve doelen zoals in het Kyoto-protocol worden weliswaar in
tal van landen met enige huiver bezien, maar zij hebben bij handhaving pertinente
voordelen, zoals duidelijkheid over het resultaat en de mogelijkheid van
kosteneffectiviteit door emissiehandel. Het is mogelijk verschillende koolstofmarkten
met elkaar te verbinden voor (groepen) landen met absolute doelen.
Mogelijk kan deze internationale koolstofmarkt ook worden verbonden met
bedrijven in landen (zoals de vs) die geen absolute verplichtingen zijn aangegaan
(zie Egenhofer 2005, in ceps 2005).
Absolute doelen worden beter accepteerbaar door een veiligheidsklep aan te
brengen in de vorm van een maximumkoolstofprijs. Boven die prijs gaat het
emissieplafond over in een koolstofbelasting, waardoor bedrijven meer zekerheid
krijgen over de te verwachten kosten. De keuze van de maximumprijs bepaalt
waar het absolute emissiedoel (tijdelijk) wordt opgegeven. Via de maximumprijs
wordt ook iteratief gestuurd op het criterium van de dynamische efficiëntie: de
mate van mitigatie moet uiteindelijk de preferenties van de deelnemers volgen.
Intensiteitsdoelen richten zich op een per eenheid bnp afnemend koofstofgebruik
(decarbonisatie) of energieverbruik (‘ontkoppeling’). Deze vormen een
minder dwingend, maar ook minder effectief alternatief, omdat bnp-groei de
emissievermindering deels of geheel teniet kan doen. In China en in de vs is dat
het geval. Maar dat maakt redelijk stringente intensiteitsdoelen niet minder
nuttig voor landen die niet mee willen doen op basis van absolute reducties,
omdat hiermee wel belangrijke verbeteringen ten opzichte van een bau-scenario
kunnen worden gerealiseerd.
Sectorale doelen zijn geschikt om private partijen erbij te betrekken, bij voorkeur
in vele landen, omdat daarmee het risico van verplaatsing van activiteiten wordt
verminderd. Bij sectorale doelen kan het ook gaan om verplichtingen technologie
te ontwikkelen over een (lang) tijdpad.
185