Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

een nederlandse en europese klimaatstrategie
Omdat het gebruik van kolen voorlopig onvermijdelijk is, vergt afdoende mondiale
mitigatie dat de vergassingstechnologie breed wordt toegepast voor elektriciteitsproductie,
wat de concurrentiepositie van zonne-energie en windenergie
(verder) onder druk zal zetten. De keuze voor kolen is dan ook tegelijk een keuze
voor langdurig uitstel van toepassing van zonne-energie en windenergie, niches
uitgezonderd. Moderne biomassa is veel beter compatibel met kolengebruik;
daarnaast is biomassa vooralsnog het enige realistische koolstofarme alternatief
dat inzetbaar is in de transportsector. Dat maakt biomassa voorlopig veel kansrijker
dan zonne-energie en windenergie.
Bovendien is een relatief hoge koolstofprijs onontbeerlijk om moderne hernieuwbare
energie concurrerend te maken, beduidend hoger dan de nu gangbare prijzen
in de eu. Een zo hoge koolstofprijs is voor grote spelers met koleneconomieën in
de wereld extra onaantrekkelijk, hetgeen de kansen voor mondiale coördinatie
gevoelig vermindert. Een hoge koolstofprijs die alleen lokaal geldt, zal immers
zorgen voor verplaatsing van energie-intensieve productie. Portefeuillebenaderingen
(die een toenemend aandeel van hernieuwbare energie verplichtend opleggen
voor bijvoorbeeld diverse tijdstippen tot 2020) impliceren kostbare voorwaarden
bij de keuze van energiebronnen en verlagen de (impliciete) koolstofprijs
niet; hoogstens maken ze deze minder transparant. In politiek opzicht kan een
intransparante koolstofprijs misschien helpen de acceptatie van de kosten te vergroten,
maar bedrijven zullen een verplichte portefeuille toch vooral beschouwen
als een aantasting van hun concurrentiepositie. Om moderne hernieuwbare energie
concurrerend te maken, zijn meer innovatie en hogere kosteneffectiviteit vereist.
Die dienen bewust gestimuleerd te worden, waarna massale implementatie
op langere termijn over meerdere decennia realistisch kan worden.
Het huidige beleid is naar de mening van de raad nog te zeer gericht op de toepassing
van moderne hernieuwbare energie binnen Nederland en de eu op korte
termijn, middels subsidies en portefeuilledoelstellingen. Wel is al een begin van
een heroriëntatie zichtbaar, doordat afstand is genomen van het openeindkarakter
van sommige subsidies.
Aanbeveling 3
De raad bepleit een realistische benadering van het inzetten op moderne hernieuwbare energie.
De gigantische investeringen, wereldwijd, en het vereiste van kosteneffectiviteit dat vele landen als
voorwaarde zullen stellen, impliceren dat een lange periode en een wereldwijd hoge koolstofprijs
nodig zijn vooraleer bij de huidige technologie moderne hernieuwbare energie de emissies zeer fors
zal doen dalen. Om die reden bepleit de raad een behoedzaam gebruik van minimumportefeuilleverplichtingen
in de energievoorziening.
De raad concludeert voorts dat zeker in de eerstkomende decennia kernenergie in
de mondiale energievoorziening niet kan worden gemist, zowel vanwege het
toenemende belang dat internationaal wordt gehecht aan energiezekerheid als
vanwege de gewenste emissiereductie. Kernenergie is veiliger en efficiënter dan
207