Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

emissiereductie als technisch-strategisch vraagstuk moeten zich richten op wetenschappelijk onderzoek en toepassingen in nichemarkten. Pas bij voldoende rijpheid is diffusie aan de orde. Overigens is het allerminst zeker dat de benodigde technologieën voor de tweede helft van deze eeuw ook daadwerkelijk tijdig en voldoende kosteneffectief beschikbaar zullen komen. Juist die onzekerheid ondermijnt de internationale bereidheid tot commitments op de lange termijn. Daarover gaat het volgende hoofdstuk. 143
144 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme noten 1 Het ipcc laat bij deze berekening de opslag van koolstof in hout gebruikt als materiaal buiten beschouwing. 2 De cijfers zijn indicatief omdat onzekerheid bestaat over de omvang en capaciteit van de sinks. De oceanen hebben nu 30 procent opgeslagen van alle antropogene emissies co2. Het gevolg is verzuring, hetgeen op den duur het maritieme leven zal beïnvloeden. Een groot deel van het diepe water is nog niet beïnvloed. Pacala en Socolow (2004) schatten dat de opname in oceanen kan stijgen tot bijna 4 gtc per jaar in 2050. Cumulatief zou dit 180 gtc zijn, met een enorme onzekerheid (+/–72 gtc). Vanaf het moment dat de accumulatie stopt en de atmosferische concentratie weer stabiel is, verdwijnt geleidelijk uiteindelijk 85-90 procent van de in de atmosfeer geaccumuleerde co2 door opname in oceanen. Absorptie door fotosynthese is alleen relevant voor zover co2 een groeibelemmerende factor is. Bij een hogere temperatuur kan ook meer ontbinding van biomassa en uitdroging in de tropen tot minder fotosynthese leiden. 3 Onderzoek Hadley Centre (Jones et al. 2005). Het ipcc heeft deze interactie van klimaatverandering en absorptieprocessen tot nog toe in zijn scenario’s niet meegenomen, en is dus wat dat betreft wellicht te optimistisch geweest. 4 In bau neemt de concentratie van de obg in de atmosfeer toe tot 180 ppmv co2equivalenten in 2100 (ipcc). Daar komt bij dat de emissies van methaan – veruit het belangrijkste deel van obg – slechts voor 60 procent van antropogene oorsprong is en de rest zich niet of nauwelijks laat reduceren. In het Hoofdrapport van het CE voor de Tweede Kamer is sprake van 450 ppm broeikasgassen, dat moet zijn 550 ppm. Vgl. p. 38 en p. 141-42 in het ce-achtergrondrapport. 5 Hoe later de omslag en/of het uiteindelijk evenwichtspunt bereikt wordt, des te groter zijn de klimaateffecten. Wordt de omslag niet bereikt, dan leidt emissiereductie slechts tot vertraging in de stijging van de temperatuur en het tempo van klimaatverandering. Vertraging is niet zinloos: in de loop der jaren wordt emissiereductie gemakkelijker, in die zin dat men meer kennis en technieken kan verwachten, en wordt de bbp-groei waarschijnlijk lager. Wanneer 550 ppmv acceptabel is, zouden tegen 2050 de co2-emissies nog 60 procent boven het peil van 1990 kunnen liggen (een reductie van 10% ten opzichte van bau). Ook hier moeten de emissies uiteindelijk naar een zeer laag peil teruggebracht worden. Ook in een bau-scenario worden de emissies per eenheid bbp gereduceerd, maar de kans is klein dat dit zonder specifiek klimaatbeleid voldoende is. 6 In de periode 1970-2000 bedroeg de jaarlijkse bbp-groei 3,3 procent; in 1990- 2000 3 procent, mede door ontwikkelingen in het Oostblok. De verwachting van het iea luidt voor 2002-2030: mondiale bbp-groei 3,2 procent; aanvankelijk hoger (2002-2010: 3,7%), later geleidelijk afnemend (2,7% in de jaren 2020). Afname van de jaarlijkse groei in de oeso: 2,9 procent in periode 1971-2002 en 1,8 procent in periode 2020-2030. Verwachting volgens de World Energy, Technology, and Climate Policy Outlook (weto) (European Union 2003a) voor
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94: 92 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 101 and 102: 100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 143: 142 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 195 and 196:
194 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235:
Page 239 and 240:
1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?