Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

9
328
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
klimaattechnologiebudgetten aan de president opgelegd. Voor 2006 heeft de
administratie beperkte besnoeiingen op klimaatuitgaven voorgesteld (zelfs 19%
op de internationale programma’s), maar deze worden niet verklaard door de
wens het tekort te verminderen, want dat neemt in de voorstellen nog toe; het
gaat dus om andere prioriteiten. Daar staat overigens wel een aspect tegenover
dat in de officiële (korte) versie van het klimaatbeleid buiten beeld blijft: voor
hybride auto’s wordt de belastingaftrek verdrievoudigd, ten koste van tax credits
voor wind, biomassa en warmtekrachtkoppeling. Volgens Brewer isoleert de
federale administratie zich verder van “the new climate change consensus” in de
vs.
Op statelijk niveau is het interessant om de noordoostelijke staten te volgen in
hun ontwikkeling van een emissiehandelssysteem (dat uiteraard absolute emissiedoelen
vereist) tezamen met de Oost-Canadese provincies. Californië
vertrouwt wederom op zijn traditie van straffere regels, met name voor auto’s.
De uitgevaardigde emissiestandaard voor 2009 zou tegen 2016 de uitstoot van
auto’s met 30 procent terugdringen. Het juridisch gevecht dat hierover ontstaat
(Tjernshaugen 2005) draait om de vraag of deze norm een efficiëntienorm voor
brandstof is (een federale competentie), dan wel een luchtvervuilingskwestie
(waarvoor staten competent zijn). De noordoostelijke staten en Canada willen
zich bij deze norm aansluiten, hetgeen in de markt zal betekenen dat de autoindustrie
zich voor geheel Noord-Amerika zal aanpassen. Op die manier zou het
federale intensiteitsdoel dichterbij komen zonder enige federale actie op dit punt.
Ten slotte dient te worden gewezen op het contrast in instrumenten tussen het
Europese en Amerikaanse beleid, en dit niet zonder ironie. Tijdens de Kyotoonderhandelingen
hebben de vs zich krachtig ingezet om een emissiehandelssysteem
aanvaard te krijgen, toen nog oproeiend tegen wijdverbreide achterdocht
onder de andere landen. Inmiddels heeft de Unie zo’n systeem opgezet en zullen
de eu en Japan, gevolgd door anderen vanaf 2008 ook internationaal gaan handelen.
Het allesoverheersende motief voor de vs was kostenefficiëntie. Door Kyoto
af te wijzen is het nog niet onmogelijk in de vs een eigen handelssysteem op te
zetten, maar politiek lijkt dit vooralsnog onhaalbaar gezien de onverbiddelijke
afwijzing van Kyoto. Onderhandelaar Watson bezigt termen als zou Kyoto “a
devastating impact on our economy” hebben, alsmede “a number of … flaws” en
is het gewoon “a non-starter”. Daarmee dwingen de vs zich in een positie waarin
zij, áls Amerika effectieve maatregelen wil nemen op relatief korte termijn,
vrijwel zeker op dure, inefficiënte maatregelen zullen terugvallen. De cafenormen,
het weigeren van accijnsverhogingen, de nieuwe normen in Californië
en andere regulering zijn precies beleidsinstrumenten die de vs op basis van
kosten-batenargumenten eerder bestreden. In Europa daarentegen wordt tegenwoordig
veel rationeler naar kosteneffectiviteit gekeken, terwijl prijsinstrumenten
en accijnzen geen taboes vormen. Het handelssysteem werkt. Waar Europa
met de vs op statelijk niveau enigszins overeenkomt, zijn de renewables-portefeuilles
waarbij kosten-batenanalyses ondergeschikt zijn en men vertrouwt op
dalende kosten in de toekomst juist vanwege de toename van het aandeel. Op