Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

innenlands product (bbp) en energiegebruik, anders gezegd: rijkere landen produceren, voor zover co2 als vervuiling wordt aangemerkt, op schonere wijze dan arme landen. De cijfers laten zien dat, in elk geval voorlopig, het eerste effect overheerst. Wel was in de afgelopen decennia de emissie per hoofd min of meer stabiel in ontwikkelde landen, ook in de vs. Hoewel het voor het klimaatprobleem enorm zou helpen als de wereldbevolking minder zou groeien (China heeft met zijn bevolkingsbeleid het klimaat in dat opzicht een dienst bewezen) en/of als het welvaartsniveau minder zou groeien, gaan we er in dit rapport van uit dat deze variabelen niet beïnvloed zullen worden door zorgen over het klimaat. Hoewel rijke landen tot nu toe de grootste producenten van co2 zijn geweest (voor andere zaken zoals methaan en ontbossing ligt dat minder eenduidig), zal in de nabije toekomst het probleem vooral worden bepaald door opkomende economieën zoals India en China. Europa en Japan zijn de spelers die emissiereductie hoog op de agenda plaatsen, maar hun aandeel in de mondiale uitstoot van co2 bedraagt slechts circa 30 procent; in 2030 zullen ze minder dan een kwart van de wereldemissies vertegenwoordigen. Vooral de welvaartsgroei in opkomende economieën zal daarom het broeikaseffect beslissend bepalen. Het voorgaande laat zien dat er, afgezien van de onzekerheid over het klimaatsysteem zelf, drie niet goed voorspelbare factoren zijn die de omvang van het klimaatprobleem bepalen: bevolkingsgroei, groei van het bbp per hoofd en de mate waarin die groei gepaard gaat met emissiegroei. 1.2 het klimaatbeleid Sinds het begin van de jaren negentig wordt er klimaatbeleid gevoerd. Dit beleid is gebaseerd op het vn-Klimaatverdrag van 1992 en, wat de overeengekomen emissiereducties van co2 van de ontwikkelde landen betreft, op het Kyoto-protocol van 1997. Daarin hebben de deelnemende landen met elkaar afgesproken dat ze de uitstoot van broeikasgassen tussen 2008 en 2012 met gemiddeld 5 procent zullen verminderen ten opzichte van het niveau in 1990. In de jaren na de totstandkoming van het verdrag van Kyoto is in wetenschappelijke kringen wereldwijd de overtuiging gegroeid dat de toenemende concentraties van co2 en andere broeikasgassen het klimaat beïnvloeden. Dat dit voortschrijdend inzicht slechts geleidelijk tot consensus leidt, is begrijpelijk, aangezien de onzekerheden groot zijn. Meer en meer raakt men ervan overtuigd dat menselijke klimaatbeïnvloeding een reëel probleem is. Maar er is grote onzekerheid over de omvang van die menselijke invloed, over de gevolgen van de klimaatverandering en over de snelheid waarmee deze op ons af zou komen. De cumulatie van broeikasgassen in de atmosfeer over vele decennia kan uiteindelijk dusdanige destabiliserende consequenties hebben dat ‘geen beleid’ als roekeloos kan worden bestempeld. Daarbij geldt tevens dat die consequenties sterk uiteenlopen voor allerlei landen. Over de wenselijkheid van het verminderen van de menselijke invloed op het klimaat is men minder onzeker dan tien jaar geleden, toen het Kyoto-protocol tot inleiding 23
24 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme stand kwam. De beleidsaanpak is echter momenteel niet effectief, ook niet na het van kracht worden van het verdrag. Gezien de ernst van de problematiek dient een bredere, strategische aanpak te worden gekozen, die is gericht op zowel het stellen van de juiste doelen als op effectiviteit tegen de geringst mogelijke kosten, op korte en middellange termijn. Overigens moet men bij ‘korte’ termijn denken aan een periode van enkele decennia, en bij ‘middellange’ termijn aan streefdata als 2050 of zelfs later. Het Kyoto-protocol is om een aantal redenen niet voldoende effectief. De doelstellingen richten zich op de ultrakorte termijn in klimaattermen, zijn inhoudelijk weinig ambitieus en ontberen een verplichtend kader voor de post-Kyotoperiode na 2012. Voorts beperkt het aantal deelnemende landen de effectiviteit van het verdrag, zeker in het licht van de te verwachten economische groei en bevolkingstoename in opkomende landen zoals China en India, die zijn vrijgesteld van verplichtingen. De uitstoot van de meeste niet-deelnemende landen neemt in hoog tempo toe. Ook de mogelijkheden voor handhaving zijn beperkt. Kyoto is een minimale eerste stap of, nog nauwkeuriger, een oefening op weg naar een effectief klimaatbeleid, geleid door een kleine groep ‘overtuigde’ landen, bovenal Japan en de Europese Unie (eu). In de deelnemende landen is de voorbije jaren veel beleids- en onderhandelingsenergie gaan zitten in het verwezenlijken van maatregelen die de uitstoot van broeikasgassen beheersbaarder maken. Deelnemers en niet-deelnemers aan Kyoto zien echter dat reeds op betrekkelijk korte termijn en zeker op middellange termijn veel meer nodig is, in termen van kwantitatieve emissiereductie, alsook in termen van coördinatie van wereldwijd beleid. Het eu-beleid, en ook het Nederlands beleid, neemt hier de laatste tijd steeds meer rekenschap van. Nu het Kyoto-protocol van kracht is geworden, de implementatie ervan in de eu in wettelijke regelingen is vastgelegd en daadwerkelijk operationeel is, begint de aandacht te verschuiven naar de periode na 2012. In februari 2005 heeft de Europese Raad grosso modo een Commissiestuk ondersteund waarin de eerste ideeën over de periode na het Kyoto-protocol zijn vervat (Europese Commissie 2005). Het wordt steeds duidelijker dat een vervolg op Kyoto niet simpelweg ‘meer van hetzelfde’ zal kunnen zijn. De klimaatproblematiek is te omvangrijk en te gecompliceerd en lijkt te zeer gegijzeld te zijn in verdeelde internationale belangen om te verwachten dat zij simpelweg met een emissiehandelssysteem tussen slechts weinige landen afdoende kan worden opgelost. Gezien de grote diversiteit aan internationale opstellingen is een open oog vereist voor andere oplossingen voor het coördinatievraagstuk dan alleen het Kyoto-model. Het Kyoto-model lijdt onder de effectiviteitstegenstelling: datgene wat gezien de doelstelling van de eu effectief is, is in internationaal verband niet haalbaar en datgene wat haalbaar is, is niet effectief. De instrumenten van Kyoto zijn doelmatig voor voorlopers. Daar is dus niets mis mee. Maar ze missen vooralsnog de potentie voor doeltreffendheid, omdat het wereldwijde draagvlak voor een vergaande inzet van die instrumenten ontbreekt.
Page 1 and 2: Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4: De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5: Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10: 8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12: 10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 17: 16 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 23: 22 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 75 and 76:
74 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235:
Page 239 and 240:
1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?