Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

Gevolgen zijn pas relevant voor beleid wanneer beleid ertoe doet. Niet de vraag of die gevolgen groot zijn is daarbij bepalend, maar de vraag of de gevolgen met aanpassingsbeleid kunnen worden verminderd of voorkomen. De kosten van dat beleid moeten in verhouding staan tot de gemonetariseerde omvang van de consequenties. Ook kleine consequenties zijn beleid waard wanneer dat beleid kosteneffectief is. De laatste vraag handelt ten slotte over de meerwaarde van preventief beleid. De gevolgen van klimaatverandering treden immers pas op relatief lange termijn op. Om daar nu al iets aan te doen moet preventief beleid een meerwaarde hebben boven reactief beleid in de toekomst. Als preventie geen zin heeft, maar de beleidsmeerwaarde is er te zijner tijd wel, dan is beleid nu hoogstens zinvol als budgettaire reservering. Tabel 3.1 laat zien dat na het beantwoorden van de vier vragen de problemen in de waterhuishouding naar voren springen als probleem met grote consequenties én grote meerwaarde van preventief beleid. Om die reden richt de rest van dit hoofdstuk zich op het waterbeleid. Dat wil niet zeggen dat waterbeleid het enig relevante onderwerp is. Er zijn bijvoorbeeld problemen aanwijsbaar die samenhangen met de investeringscyclus, waarbij preventief beleid een duidelijke meerwaarde heeft. Toch blijven die problemen verder onbesproken, omdat met het signaleren van zulke problemen de oplossing min of meer voor de hand ligt. Daarnaast is een ontsnipperingsbeleid mogelijk verstandig. De motie-Lemstra heeft behalve tot een congres ook tot een ruim palet van deelprojecten geleid. De raad vertrouwt erop dat die deelprojecten ook tot beleid zullen leiden. 3.3 water als ruimtelijk probleem 3.3.1 normstelling voor de waterhuishouding aanpassing aan een veranderend klimaat De normstelling voor de primaire waterkeringen is in Nederland afkomstig van de Deltacommissie (1960), die na de watersnoodramp in 1953 de opdracht kreeg zich te beraden op de veiligheid van Nederland tegen overstromingen. De commissie kwam tot een oordeel op basis van een kosten-batenanalyse. Daarbij werden met de methodische kennis van die tijd de kosten van verbeteringen aan de waterkeringen, zoals dijkverhogingen, afgezet tegen de baten van het voorkomen van overstromingsschade. Het is opmerkelijk dat de toen vastgestelde normen tot op de dag van vandaag fungeren als leidraad voor de veiligheid tegen overstromingen. Wel zijn de normen in de loop der tijd nog aangevuld en herzien. Een kosten-batenanalyse is sindsdien echter nooit meer gemaakt, ten onrechte. Tekstbox 3.1 laat zien dat de economische groei meer bepalend is in een kosten-batenanalyse dan klimaatverandering en dat vooral door waardegroei van het te beschermen goed in de afgelopen veertig jaar een achterstand is ontstaan in het beschermingsniveau tegen overstromingen. De reden hiervoor is dat die waarde aanzienlijk sneller verandert dan het klimaat. 73
74 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme Tabel 3.1 Effecten van klimaatverandering 1 Oorzaak Fysieke verandering Temperatuur Sector Gemiddeld Nu +1 °C, mogelijk oplopend tot maximaal +6 °C Natuur Gezondheid Landbouw Gezondheid Gezondheid Toerisme Gezondheid Natuur Landbouw Toerisme Gezondheid Natuur Toerisme Industrie Gevolgen nu (t.o.v. pre-industrieel) Noordwaartse verhuizing soorten, toename zuidelijke en algemeen voorkomende, afname noordelijke en specifieke soorten Waarschijnlijk afname alg. gemiddelde relatieve sterfte Ziekten/plagen: komen vaker voor Malaria in Nederland Extreem, hitte Nu 3x zoveel warme dagen, ernst en frequentie nemen later extra toe Extreem, koude Nu half zoveel koude dagen, dalende trend Seizoenen Langere zomer, eerdere lente Water- Zeewater wordt warmer temperatuur Toename relatieve sterfte in hete perioden Afname schaatsmogelijkheden, kans Elfstedentocht daalt (maar blijft bestaan) Afname skimogelijkheden Ecosysteemverstoring, bijv. eilegdatum, verschijnen dieren, bloei voorjaarsplanten Langer groeiseizoen Verlenging toeristenseizoen, meer periodes met goed weer Lyme: tekenbeten verdubbeld in 10 jaar Verandering planktonsamenstelling, mogelijke gevolgen voor hogere dieren. Afname schelpen in Waddenzee, waardoor afname voor bepaalde vogelsoorten Blauwalg-gerelateerde infecties Rijntemperatuur nu +3°C, deels door het klimaat. Stijgend onder voorwaarden Incidentele koelwater innamebeperking
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24: 22 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 73: 72 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 101 and 102: 100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 125 and 126:
124 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235:
Page 239 and 240:
1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?