Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

220
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
Het begrip ‘veelkleurige flexibiliteit’ houdt ook in dat men niet alleen vertrouwt
op verticale maatregelen die overheden, al of niet in internationaal verband,
opleggen. Het bedrijfsleven moet veel meer bij het klimaatbeleid worden betrokken
en niet alleen reactief, via koolstofmarkten en belastingen of regels. Vooral
energie-intensieve industrieën en de auto-industrie kunnen veel bijdragen.
Sectorale overeenkomsten kunnen bij bedrijven de zorg om de aantasting van de
concurrentiepositie wegnemen, mits geen liftersgedrag optreedt. Immers, bij
voldoende reikwijdte van de overeengekomen standaarden voor bijvoorbeeld
energiezuinigheid weten alle producenten dat ook andere bedrijven aan de standaarden
gebonden zijn en geeft juist het voldoen aan die standaarden toegang tot
internationale markten. Daarom moeten dergelijke overeenkomsten krachtig
worden gestimuleerd door een coalitie van marktleiders, gesteund door een
dominante beleidscoalitie binnen het kader van de unfccc. De verzekeringswereld
kan bijdragen aan de zichtbaarheid van klimaatrisico’s door verzekeringsproducten
te ontwikkelen. Bij no regret-beleid zoals energie-efficiëntieverbetering
zou het bedrijfsleven eveneens op tal van manieren kunnen worden gestimuleerd,
omdat daar vaak nu nog verborgen baten voor de ondernemingen tegenover
staan.
Een verbeterde vorm van Kyoto ii voor een beperkte groep geïnteresseerde
landen is in het belang van de eu. Immers, de Unie wenst emissie te reduceren
langs een consistent, voorspelbaar pad, onder meer om diepte-investeringen te
stimuleren in emissie-efficiënte krachtcentrales, groenere auto’s, verbetering van
de efficiëntie, verlaging van de kosten van hernieuwbare energie, enzovoort.
Kwantitatieve doelen en een koolstofmarkt die minstens de huidige Annex ilanden
omvat (de landen die Kyoto daadwerkelijk uitvoeren), zijn daarbij een
voorwaarde. Nederland dient er binnen en buiten eu-verband al het mogelijke
aan te doen op termijn meer landen te verleiden zich bij de koolstofmarkt aan te
sluiten. Wel is bij zo’n partieel initiatief een niet te hoge co2-prijs essentieel. De
huidige co2-prijzen in de eu liggen gedurig boven 20 euro, soms boven 25 euro,
waarschijnlijk als gevolg van substitutie naar kolen in het licht van de hoge
gasprijzen. Zij worden buiten Europa als hoog ervaren. Het in theorie goede
cdm-systeem heeft in de praktijk tot nu toe slecht of niet gewerkt vanwege veel
te hoge transactiekosten. Nederland moet bevorderen dat de eu een krachtig
beleid voert om het cdm vlot te trekken door betere technische richtsnoeren,
meer grootschaligheid en minder bureaucratie. Daarbij moet worden voortgebouwd
op de zogenoemde Marrakesh-besluiten en de cop-11 van Montreal in
december 2005. Alleen dan kan het cdm zijn wezenlijke functie voor technologiediffusie
vervullen.
(3) De unfccc vormt een geschikt kader
De unfccc blijkt een verrassend geschikt kader te bieden om de multilaterale
coördinatie uit te bouwen. Het uitgewogen samenstel van geschikte beginselen
en algemeen geformuleerde verplichtingen kan dienen als fundament voor een
coördinatiestrategie op de lange termijn. De unfccc is niet zozeer een te licht
verdrag, maar veeleer een fundering die onderhandelingspartijen kansen biedt