Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

4.7 route 4: de emissiereductie van de obg’s: het
voorbeeld methaan
4.7.1 het belang van de route
emissiereductie als technisch-strategisch vraagstuk
Methaan heeft met 65 procent veruit het grootste aandeel in de obg’s (1,8 gtceq).
Lachgas (n2o) is een goede tweede met 32 procent (0,9 gtc-equivalenten). De
methaanconcentratie in de atmosfeer is de laatste eeuwen meer dan verdubbeld,
van 700 ppbv in 1750 tot 1750 ppbv in 2000, doordat de absorptie in sinks de
emissie (die voor zo’n 60% antropogeen is) niet kon bijhouden (com (96): 557).
Sinds een aantal jaren lijkt die toename van de concentratie tot stilstand te zijn
gekomen. Juist de reductie van methaan neemt in het huidige Nederlandse emissiereductiebeleid
ten aanzien van de obg’s een strategische plek in (zie hoofdstuk
2). Methaan heeft een relatief korte verblijftijd in de atmosfeer, maar een sterk
opwarmingseffect (zie tekstbox 4.1). Om de volgende drie redenen is met name
methaan onder de obg’s van strategisch belang (voor meer informatie over deze
route zie bijlage 8).
De eerste reden voor het belang van methaan ligt in het sterke opwarmingseffect
in combinatie met de korte verblijfsduur. Maatregelen gericht op methaan
hebben op relatief korte termijn hun effect, waardoor risicoreductie mogelijk is.
Zulke maatregelen scheppen tijd voor enerzijds meer onderzoek naar het
klimaatsysteem en anderzijds naar technieken die de energievoorziening op
termijn emissievrij maken. Een belangrijk deel van de methaan komt vrij door
onvolledige afbraak van biologisch materiaal. Energieopwekking uit methaan zou
zelfs in principe ooit co2 kunnen absorberen, namelijk door het gebruik van
biomassa in centrales te combineren met ccs. Net als bij bosbouw kan het kortetermijneffect
als voordeel gebruikt worden in plaats van als nadeel op de koop toe
genomen.
Daarnaast is methaanreductie van belang, omdat daarmee net als bij bosbouw
ontwikkelingslanden bij het mondiale klimaatbeleid betrokken kunnen worden.
Zo is in India en Brazilië het huidig aandeel van obg’s groter dan dat van co2
(Reilly et al. 2004). Gecontroleerd geproduceerde methaan kan in lokale gemeenschappen
gebruikt worden voor de plaatselijke energievoorziening, zowel voor
warmte als voor elektriciteit. Daardoor ontstaat een emissiereductie met een
economische opbrengst, los van klimaatontwikkelingen, en doet zich bovendien
de mogelijkheid voor toxische emissies te beperken.
De derde en laatste reden voor het belang van methaan ligt in het nieuwe van
deze route en de verhouding tot co2. Voor de reductie van obg’s bestaat pas sinds
het Kyoto-protocol een prikkel, en dan nog alleen in de Annex i-landen.
Daardoor zijn de meeste mogelijkheden nog onbenut gebleven: er is nog veel
‘laag hangend fruit’ dat kan worden geplukt tegen lage kosten of zelfs met economische
opbrengsten. Daarentegen is er bij verbranding van fossiele brandstoffen
al decennia een sterke schaarsteprikkel tot kostenbesparing en spaarzaamheid.
133