Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

een nederlandse en europese klimaatstrategie Nu de Kyoto-benadering werkt, is het wenselijk en wellicht mogelijk de coalitie van Kyoto-landen uit te breiden na 2012, echter met inachtneming van de effectiviteitstegenstelling, teneinde illusiepolitiek te vermijden. Belangen van grote spelers als uitgangspunt De raad is van mening dat wereldwijde coördinatie alleen kans van slagen heeft indien de grote spelers coalities vormen, met uitdrukkelijke inachtneming van hun belangen op langere termijn. Uit het Kyoto-proces is gebleken dat grote coalities die voldoende effect teweeg kunnen brengen in termen van emissiereductie, tot nu toe niet tot stand kunnen komen. Dat komt omdat veel spelers de kosten van het aangaan van een geloofwaardige samenwerking te hoog achten en omdat de transactiekosten in grote coalities veel sneller oplopen met het aantal deelnemers dan de voordelen van het vergroten van de coalitie. Dit pleit voor een voortrekkersrol van een beperkt aantal spelers met grote belangen. Effectieve coördinatie kan alleen tot stand komen indien daarmee de belangen van alle spelers aan de onderhandelingstafel worden gediend. Het is vooral de verwachte schade die landen ertoe beweegt samen te werken, altruïstische beweegredenen uitgezonderd. Omdat schades zeer sterk uiteen kunnen lopen en tevens (selectief) voordelen van klimaatverandering genoten kunnen worden, terwijl de tijdspanne van onderhandeling en strategie zeer lang is, ligt het voor de hand dat juist de landen die de meeste schade verwachten in een kwetsbare positie worden gemanoeuvreerd, al is het alleen maar omdat de andere (kunnen) wachten. Kort gesteld: niet de vervuiler maar de schadelijder kan zich gedwongen zien te betalen of liftersgedrag in elk geval deels af te kopen. In hoofdstuk 5 is ingegaan op de structurele factoren die de belangen van partijen sturen, naast de politieke opvattingen die in de tijd wellicht enigszins variabel zijn. Om een coalitie te vormen bij deze uiteenlopende belangen moeten partijen zoeken naar wat hen bindt. Dat is allereerst de richting van het beleid: emissiereductie. Voorts zijn dat de middelen en sommige voorwaarden: technologische middelen op een kosteneffectieve wijze, liefst via het marktmechanisme en met zo min mogelijk schade aan de economische groei. Cruciaal voor het klimaatbeleid zijn ten slotte de belangen van energiezekerheid voor landen met uiteenlopende energiestructuren en economische groei. Wat Europa betreft, bestaat er, ondanks de toenemende liberalisering, nog geen echt vrije markt voor energie, omdat de energiebelangen strategisch te belangrijk blijken te worden geacht om de energieprijsvorming geheel over te laten aan de vrije markt met zijn korte tijdshorizon. De toenemende zorgen over de energiezekerheid komen tot uiting in de sterk gestegen energieprijs, onder meer door de gestegen vraag uit China. De tijdshorizon van problemen rond de energiezekerheid is kort, waardoor deze problemen een hoge prioriteit krijgen. Zowel klimaatbeleid als energiezekerheid raakt direct aan belangen van energiepolitiek. Klimaatbeleid dat onvoldoende rekening houdt met de urgentie van energiezekerheid is 217
218 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme gedoemd te mislukken. Anderzijds is de urgentie van energiezekerheid een belangrijke prikkel voor energiebesparing, die niet alleen gunstig is voor het klimaat, maar ook economische voordelen biedt: het is bijvoorbeeld niet toevallig dat Europese en Japanse autofabrikanten een voorsprong hebben bereikt op Amerikaanse in het ontwikkelen van energiezuinige auto’s. Op het aspect van de energie-efficiëntie lopen de belangen van klimaat en energiezekerheid parallel, wat energie-efficiëntie tot een potentieel kansrijke speerpunt van beleid maakt. Sterker nog, het is heel wel mogelijk en soms zelfs doorslaggevend dat de prioriteit wordt omgedraaid. In landen waar de energiezekerheid afhangt van de invoer van olie en gas (bij kolen is er nauwelijks van schaarste sprake en zijn er veel aanbieders), kan effectief beleid ter vermindering van kwetsbaarheid gemakkelijker vormen aannemen die tegelijk emissiereductiebaten voor het klimaat opbrengen. In landen waar de energiezekerheid op lokale kolenvoorraden steunt, is dat lastiger, omdat vergassing, co2-afvang en - opslag op zich niet meer toevoerzekerheid bieden. Hoewel de problemen rond de energiezekerheid urgenter zijn dan die rond het klimaat, is de belangstelling in het beleid voor de energiezekerheid van betrekkelijk recente datum en is aangewakkerd door onregelmatigheden in de gasleveranties vanuit Rusland. Aanbeveling 9 De Nederlandse klimaatstrategie moet met voorrang gebruikmaken van de synergie van de belangen van energiezekerheid en van klimaatbeleid, omdat klimaatbeleid zonder die verbinding onvoldoende gedragen zal worden en internationaal op tegenwerking zal stuiten. Een eenzijdige nadruk op absolute reductiedoelen stelt te hoge eisen aan de coördinatie, want landen moeten dan consensus bereiken over zowel het totale budget aan emissierechten als de verdeling ervan. Het laatste is een verdelingsprobleem met trekken van een zero sum game, waarover onderhandelingen doorgaans buitengewoon stroef verlopen, te meer omdat men allerlei rechtvaardigingen voor sterk uiteenlopende verdelingen kan geven. De volgende kernpunten zijn naar de mening van de raad van belang: (1) haalbare resultaten, (2) veelkleurige flexibiliteit, (3) de unfccc als kader, (4) stimulerend leiderschap en (5) de vorming van coalities. (1) Haalbare resultaten leveren een bijdrage Het is onvruchtbaar om de zogenoemde post-Kyoto-architectuur van de multilaterale coördinatie nu al voor een lange periode te willen vastleggen. Kyoto heeft laten zien dat tijdpaden met beleidsconsequenties door een straffe vorm van binding tot verwijdering tussen unfccc-partijen leiden. Tijdpaden zijn in multilaterale coördinatie nooit meer dan indicatief; dat losse, intentionele karakter is sterker naarmate de periode langer is. Deze te willen omzetten in gefor
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168: 166 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 217: 216 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 235: 234 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 239 and 240: 1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 269 and 270:
4 268 klimaatstrategie - tussen amb
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?