Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

124
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
nu verwacht dat ze gebaseerd zouden worden op kolen, olie of gas, zouden dan
gebaseerd moeten worden op windenergie, zonne-energie en/of moderne
biomassa. De kans dat zoiets gerealiseerd wordt is klein, om de volgende redenen:
• Door nieuwe technische ontwikkelingen en een hoge olieprijs lijkt moderne
biomassa op afzienbare termijn concurrerend te worden, waardoor het aandeel
van biomassa in het doorgroeiend mondiaal primair energiegebruik de
komende decennia geleidelijk kan oplopen van de huidige 11 procent tot 20-30
procent, waarbij moderne biomassa de traditionele vorm geleidelijk vervangt.
Maar deze groei is niet voldoende voor het hier te bereiken doel, mede doordat
de productie van biomassa allerminst emissievrij is. Zie bijlage 5.
• Zonne-energie in de elektriciteitssector is nog niet rijp voor brede toepassing.
Emissiereductiepotentieel van significante omvang is pas te verwachten na
2050.
• De kosten van gewone toepassingen van moderne hernieuwbare energie zijn
nog relatief zeer hoog (zie bijlagen 4 en 5). Windenergie bijvoorbeeld kost
momenteel 1,5 à 3 maal zo veel als elektriciteit uit conventionele centrales. De
co2-prijs van wind ligt op 95 à 240 euro per ton vermeden co2, afhankelijk
van onder meer de vraag hoeveel van de kosten van de noodzakelijke conventionele
reservecapaciteit wegens onvoorspelbare windenergieaanvoer aan windenergie
wordt toegerekend. De leercurve voor windenergie begint te vertragen;
de grote slagen in de ontwikkeling zijn al gemaakt, zodat de toekomstige
prijsdalingen waarschijnlijk beperkt zijn. Ook andere vormen van moderne
hernieuwbare energie zijn nog erg kostbaar. Zo berekent het rapport van het
Energieonderzoek Centrum Nederland en het Milieu- en Natuurplanbureau
(Daniëls en Farla 2006) dat Nederland tot 2020 binnenslands zijn emissiereductie
kan realiseren voor gemiddeld 28 circa 37,50 euro per ton co2, waarbij
moderne hernieuwbare energie nauwelijks een plaats krijgt in het optiepakket.
• De gebrekkige kosteneffectiviteit is misschien in Nederland geen doorslaggevend
bezwaar, maar de bereidheid deze kosten op te brengen moet wereldwijd
zijn. Als de bereidheid er alleen in enkele vooroplopende landen is, kan die
hooguit bijdragen aan het opdoen van ervaring, maar niet aan de voor de eudoelstelling
vereiste wereldwijde implementatie. Gegeven het feit dat het al
moeilijk genoeg is de rest van de wereld de ernst van de klimaatverandering te
doen inzien, lijkt het illusoir dat de rest van de wereld op korte termijn breed
zou kiezen voor moderne hernieuwbare energie. De nieuw te bouwen fossiele
centrales zullen bovendien efficiënter zijn (zie bijlage 2) dan de bestaande. Dat
verhoogt straks de drempel voor omschakeling naar andere nog vrij dure technieken.
• Het aanbod van wind is niet beheersbaar en het ontbreekt vooralsnog aan
adequate goedkope opslagmogelijkheden. De gemiddelde load factor voor
windenergie bedraagt 20 à 30 procent van de theoretische capaciteit op land,
respectievelijk zee. Het aandeel van windenergie in de elektriciteitsopwekking
zal vooralsnog maximaal 20 procent kunnen worden (een percentage dat
mondiaal de komende decennia sowieso niet haalbaar is) omdat anders de
storingsgevoeligheid in het net te groot wordt (zie bijlage 4); dit komt overeen