Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

ties zijn er gewoon niet ‘mee bezig’ omdat de energiekosten nu eenmaal een laag aandeel hebben in de totale kosten. 3 Bij huurwoningen en dergelijke speelt ook nog eens mee dat de voordelen van die kostenbesparing over het algemeen niet bij de eigenaar terechtkomen. En zo blijven vele mogelijkheden onbenut. 2 mogelijkheden tot meer energie-efficiëntie in het eindgebruik Efficiëntieverbetering wordt voor een groot deel gerealiseerd via geleidelijke penetratie van nieuwe, efficiëntere apparatuur en kapitaalgoederen. Rosenfeld vond dat in de vs de energie-efficiëntie van nieuwe equipment in de periode 1973 tot midden jaren tachtig verbeterde met 5 procent per jaar, en mondiaal met 3,5 procent (Blok 2004). Volgens Blok (2004; 2005) kan in industrieën zoals papier/ijzer/staal/kunstmest met nu reeds beschikbare nieuwe technologie – die binnen vijftien jaar alom geacht wordt concurrerend te zijn – via stelselmatige vernieuwing van de kapitaalvoorraad de kloof tussen de huidige meeste energieefficiënte techniek en het theoretisch minimum aan benodigd energiegebruik gehalveerd worden. Dat zou in die sectoren leiden tot een verbetering met 4,5 procent gemiddeld per jaar. 4 Dat wordt uiteraard op een gegeven moment minder, maar ook indien na die vijftien jaar geen verdere verbetering bereikt zou worden, wordt tot 2050 toch een verbetering van de efficiëntie in het gehele park bereikt met ruim 2 procent gemiddeld per jaar. Zou, zo rekent Blok voor, een dergelijk tempo niet vijftien maar dertig jaar volgehouden kunnen worden, gevolgd door een periode van stabilisatie van de efficiëntie, dan verbetert de energie-efficiëntie van het park tot 2050 met gemiddeld 2,8 procent per jaar. 5 De hier summier weergegeven exercitie van Blok brengt hem tot de conclusie dat in ontwikkelde landen in de genoemde sectoren een verbetering van de energieefficiëntie met 2 procent per jaar tot 2050 haalbaar is. Dat is exclusief de energiebesparing die via materiaalbesparing 6 bereikt kan worden. Gezien de achterstand in Oost-Europa en elders zou het mondiale gemiddelde daar aanmerkelijk boven moeten kunnen komen. Dit veronderstelt wel dat de bereidheid bestaat tot subsidiëren van het verschil met concurrerende technologie door de overheid of vanuit het buitenland, zeker in de eerste tien à vijftien jaar. Dit soort stroomversnelling in de verbetering van de energie-efficiëntie van nieuwe apparaten heeft trouwens pas na verloop van tijd een goed merkbaar effect op de gemiddelde efficiëntie van het park van kapitaalgoederen – het tempo waarin apparaten worden vervangen is hier maatgevend. Daarom is de optie ‘stroomversnelling energie-efficiëntie’ vooral interessant voor de post-Kyotoperiode. Wel zij aangetekend dat bewuste stroomversnelling in de efficiëntieverbetering duur is en niet zonder subsidie of ander overheidsingrijpen tot stand zal komen. bijlage 2 2 245
2 246 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme Voorbeelden van verbeteringen in energie-eindgebruik in de consumptiesfeer Vervoer In landen als China en India groeit de vraag naar benzine en diesel met 3 procent per jaar. Mondiaal groeit de vraag naar energie voor verkeer en vervoer veel minder: gemiddeld 0,9 procent per jaar; dat is veel minder sterk dan het bbp. In de weto-studie wordt verwacht dat die toename mondiaal geleidelijk verder daalt naar 0,7 procent per jaar. Het huidige gemiddelde benzineverbruik in auto’s is ‘1 op 13’. Op termijn wordt ‘1 op 36’ mogelijk geacht. De Toyota Prius heeft al een verbruik van ‘1 op 23’. Een studie in opdracht van het Pentagon stelt dat de efficiëntie van personenvoertuigen met nu reeds beschikbare technieken vrijwel kan worden verdubbeld door gebruik te maken van moderne samengestelde of lichtgewicht stalen materialen. De extra kosten daarvan zouden in een jaar of drie terugverdiend worden (Lovins et al. 2004). Exxon meent dat de energie-efficiëntie in auto’s tot 70 procent beter kan. Een mit-studie (Weiss et al. 2000) acht een tweemaal zo efficiënt voertuig binnen bereik. Shell stelt dat de traditionele auto, al dan niet hybride, een derde van het huidige gemiddelde benzinegebruik zal gaan verbruiken. 7 Ook Blok meent dat in de komende 20-30 jaar een driemaal zo efficiënte auto mogelijk is. Een dergelijke ontwikkeling zou neerkomen op een efficiëntieverbetering tot 2050 met zo’n 2,5 procent per jaar. Maar ook als het blijft bij een verdubbeling van de efficiëntie bij voertuigen, dan zou dat, ceteris paribus, ten opzichte van bau ongeveer 1 gtc reductie in 2050 opleveren! Huishoudelijke apparaten Koelkasten, vriezers, afwasmachines, airconditioners en dergelijke hebben een aandeel van 30 procent van alle elektriciteitsgebruik in de oeso, en daarmee een aandeel van 12 procent in de co2-emissies. Nieuwe apparaten worden jaarlijks gemiddeld 1 procent efficiënter; dat kan naar 2 procent per jaar (iea 2004). 8 Het iea stelt dat in de oeso-landen alleen al via adequate normstelling die is afgestemd op ‘het goedkoopste apparaat in 2005 gerekend over z’n levensduur’, een efficiëntieverbetering van het gehele ‘apparatenpark’ mogelijk is met 25 procent in 2020. Dat is, binnen vijftien jaar, 2 procent per jaar extra. 9 De extra kosten worden meer dan gecompenseerd door besparingen in levensduur. Het iea becijferde dat in Europa elke langs deze weg bespaarde ton co2 de consument 170 euro zou besparen. Energiegebruik in woningen In Nederland nam in de periode 1990-2000 de energie-efficiëntie in woningen toe met 5 procent. Met de huidige regelgeving wordt in nieuwe gebouwen een reductie bereikt van gemiddeld meer dan 5 procent per jaar in de periode 1996-2006. Dat kan volgens Blok voor de jaren daarna wel oplopen tot 7 procent per jaar, met name door besparing bij verwarming en apparaten/verlichting; samen zijn deze goed voor 95 procent van de vraag naar energie vanuit gebouwen. Woningen In 1975 werd voor verwarming gemiddeld 3100 kubieke meter gas per woning gebruikt; dat is inmiddels gedaald tot 2000 kubieke meter (–1,5% per jaar). Nieuwe woningen gebruiken tegenwoordig nog maar 1000 kubieke meter of minder; er zijn woningen met een gebruik van 500 kubieke meter, en woningen met nihil verbruik zijn binnen bereik door een combinatie van nieuwe bouwmethoden, isolatiematerialen en warmteopslagsystemen. 10 Ook bij bestaande woningen kan nog veel bereikt worden. Volgens een studie van Ecofys (Peters
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196: 194 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 235: 234 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 239 and 240: 1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 245: 2 244 klimaatstrategie - tussen amb
Page 297 and 298:
6 296 klimaatstrategie - tussen amb
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?