Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

212
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
De raad meent echter dat een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen
innovatie en implementatie. Geforceerde implementatie van nog niet rijpe technologieën
brengt hoge kosten met zich mee, die niet opwegen tegen de kleine incrementele
verbeteringen die zo’n beleid stimuleert. In de periode tot circa 2030 zullen
de marktprikkels voor radicale verandering nog relatief gering blijven wegens
goedkope reductieopties in arme landen. Juist omdat r&d zo belangrijk is, neemt
de raad afstand van het 50/50-beleid: de beleidsregel is noch doelmatig voor het tot
stand brengen van emissiereductie, noch effectief voor het realiseren van r&d.
Het r&d- en innovatietraject van Nederland en de eu dat transities naar emissievrije
technologie en vervoer bevordert, dient voldoende ambitieus te zijn en te
blijven, decennialang, en moet zich richten op radicaal nieuwe technologieën.
Deze inzet van Nederland en de eu dient nog verder geïnternationaliseerd te
worden, in ieder geval in samenwerkingsverbanden met de vs, Canada en Japan.
Binnen de eu biedt het zesde kaderprogramma r&d hiervoor al mogelijkheden.
De besluitvorming over het zevende kaderprogramma is reeds in een vergevorderd
stadium. In die kaderprogramma’s wordt het beschikbare r&d-budget
aanzienlijk verhoogd (maar veel minder dan aanvankelijk voorzien). Krachtig
Europees r&d-beleid met betrekking tot emissievrije energietechnologie kan
deels de nationale publieke r&d-uitgaven vervangen, waardoor de voorkeur van
de lidstaten om het eu-budget vooral niet te laten stijgen, toch niet wordt ondermijnd.
Nederland moet bevorderen dat energiezekerheid en duurzame energie
binnen die kaderprogramma’s een groter gewicht krijgen. Maar hoge publieke
budgetten voor r&d brengen ook risico’s met zich mee, bijvoorbeeld van lock-in
en van instabiel beleid als gevolg van concurrentie met andere overheidsuitgaven.
Mede om die reden moet Nederland ook alternatieven ontwikkelen voor die euprogramma’s.
We komen daar in paragraaf 6.5 op terug.
Aanbeveling 6
De raad bepleit een duidelijk onderscheid tussen innovatie en implementatie. Innovatie moet vooral
worden gestimuleerd via r&d en kan slechts in beperkte mate via implementatiesubsidies worden
bereikt. Het 50/50-beleid is noch doelmatig noch effectief. De Nederlandse transitiestrategie naar
emissievrije technieken moet ingebed zijn in een wereldwijde klimaatstrategie (en dus niet in een
louter Nederlandse strategie) en gerelateerd zijn aan de mondiale heersende prioriteiten (zoals
schone fossiele energie). Dat impliceert andere prioriteiten dan die welke alleen zijn afgestemd op
Nederlandse voorkeuren.
Er zijn bij de keuze van emissiereductietechnologieën twee cruciale variabelen
bepalend, namelijk de potentie van een technologie om bij te dragen aan de
probleemoplossing en de termijn waarop die potentie kan worden gerealiseerd.
Voor de lezer is het niet eenvoudig de consequenties van het gelijktijdig beschouwen
van deze twee variabelen voor een waaier van technologieën te overzien.
Vandaar dat figuur 6.2 hier een illustratieve weergave van beoogt te geven. Die
figuur brengt uitsluitend de methode van waardering in beeld en geeft een gestileerd
beeld van de betekenis van timing in de strategie, maar gaat niet in op de