Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

een nederlandse en europese klimaatstrategie
zijn erop ingesteld. Maar kolen bevatten veel meer koolstof per eenheid energie
en verergeren dus het emissieprobleem. In een dozijn koleneconomieën zoals de
vs, China, India, Australië, Rusland, Indonesië, Zuid-Afrika en Oekraïne is het
emissiereductiebeleid daarom bovenal een beleid dat is gericht op schone fossiele
energie. Zonder een radicale aanpak van emissies uit kolengebruik over de hele
wereld is elke klimaatstrategie gedoemd te falen.
Wat het gebruik van olie en gas betreft, zijn de prikkels te groot om het opmaken
van de huidige bewezen voorraden te voorkomen. Het kapitaalintensieve energiesysteem
is er geheel op ingericht, de brandstoffen zijn minder koolstofintensief
dan kolen en het mondiaal vervoer is vooralsnog afhankelijk van olie (en
eventueel vloeibaar aardgas, lng). Voor het emissiereductiebeleid is het opmaken
van de conventionele voorraden olie en gas geen onoverkomelijk probleem: de
daarbijbehorende emissie past in beginsel binnen het mondiale emissiebudget tot
2050 (zie hoofdstuk 4). De relevante vraag tot die tijd is daarom niet hoe het olieen
gasgebruik kan worden voorkomen, maar hoe we een zo hoog mogelijke energie-efficiëntie
kunnen bereiken en welke toepassingen de voorkeur verdienen
wegens gebrek aan geschikte alternatieven.
De raad concludeert dat voor de komende decennia bij het primaire energiegebruik
energie-efficiëntie en schonere fossiele energie de hoofdinzet moeten zijn.
Energie-efficiëntie kan men vooral nastreven in het eindgebruik en de opwekking
van elektriciteit. Een grote slag kan en moet worden gemaakt in inefficiënte en
snel groeiende economieën, waar de vraag naar elektriciteit sterk zal toenemen.
In de elektriciteitssector zullen op korte termijn omvangrijke investeringen
worden gedaan die de energiestructuur voor een lange periode zullen vastleggen,
zodat daar een groot potentieel ligt met een zich sluitend tijdsvenster. Verwarming
en koeling in de gebouwde omgeving kunnen nog veel efficiënter, niet
alleen door betere isolatie, maar ook door het gebruik van restwarmte van met
name elektriciteitsopwekking. Energie-efficiëntieverbetering bestaat uit een
brede waaier van maatregelen die elk voor zich niet zo indrukwekkend zijn. Een
hogere energie-efficiëntie dient krachtig(er) te worden nagestreefd, in Nederland,
in Europa en wereldwijd. Op dit punt gaan energiezekerheid en klimaatbeleid
hand in hand.
In het transport kan in de eerste twee decennia niet meer worden verwacht dan
een heel geleidelijke verbetering van de emissie per gereden kilometer (bij een
grote toename van het aantal gereden kilometers in nu nog arme landen). Koolstofvrije
technieken voor het transport die enigszins betaalbaar en praktisch zijn,
zijn vooralsnog niet voorhanden (ethanol in Brazilië uitgezonderd). Pas op
langere termijn zal de vervoersector een bijdrage aan emissiereductie kunnen
leveren en dan nog uitsluitend indien de technologische ontwikkeling tot kosteneffectieve
doorbraken komt. De recente omslag in het denken van de regering-
Bush, hoewel eerder door energiezekerheid gemotiveerd, is hierbij dan ook
welkom.
209