Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

totale co2-emissie, want elektriciteit heeft tegenwoordig in de eu een aandeel in de co2-emissies van rond 33 procent (mondiaal 40%). Dit bescheiden potentieel wordt nog minder (zie de eerder in deze paragraaf aangehaalde literatuur) 9 als men rekening houdt met (a) het fossiele brandstofverbruik in de conventionele, draaiende ‘stand-by-reserve’; (b) de extra co2-uitstoot per kWh die ontstaat door de inefficiëntie waarmee compenserende elektriciteitsopwekking nodig is; en (c) het verlies van een deel van de opgewekte windelektriciteit tijdens het transport, want goede windlocaties zijn meestal ver verwijderd van de eindbestemmingen. Ook is van belang op te merken dat de bijdrage van elk extra windpark aan de beperking van de co2-uitstoot afneemt naarmate de elektriciteit die in het resterende park van kolen- en gascentrales wordt opgewekt, inmiddels minder koolstofintensief is geworden dankzij hogere efficiëntie (zie bijlage 2), door bijstoken van biomassa en dergelijke (Schultz et al. 2004; Kennedy 2005). En dat het resterend park efficiënter wordt, is voor een effectief klimaatbeleid een conditio sine qua non gezien de omvang van de mitigatie-uitdaging (zie hoofdstuk 4). Al met al zal het mitigatiepotentieel van windenergie de komende decennia eerder onder dan boven 5 procent van de jaarlijkse co2-emissie zijn. 3 de kosteneffectiviteit van co2-mitigatie via windenergie 3.1 uiteenlopende schattingen van de elektriciteit opgewekt met windmolens De kosten(schattingen) per kWh van windelektriciteit lopen sterk uiteen. De ene bron geeft 5-6 eurocent per kWh op een goede kustlocatie en landinwaarts tot 8 eurocent; de andere 9-12 eurocent per kWh. Maar er zijn ook schattingen tot 3-4 eurocent per kWh, bijna gelijk aan de kostprijs van conventioneel opgewekte elektriciteit (zie tekstbox 4). Die verschillen komen vooral door (a) de grote verschillen tussen locaties qua windaanbod en afstand tot de centra van elektriciteitsgebruik; goede locaties zijn er in bepaalde delen van de zeeën, de kuststroken, de Great Plains (vs) en dergelijke; en (b) het verschil in investeringskosten op land in vergelijking tot de zee. 10 Tekstbox 4 Actuele cijfers over de kosten van windenergie In Nederland bedraagt volgens de overheid (lees het ecn) de kostprijs op land 9-10 cent en op zee 12 cent per kWh (Kooijman en Van Sambeek 2003). 11 In Duitsland wordt 6-9 cent per kWh aan steun betaald voor onshore en 9c per kWh offland (Alt 2005). In Engeland wordt gesproken over onshore 5,5 eurocent per kWh en offshore 8,2 per kWh (Royal Academy of Engineering 2004); inclusief de systeemkosten 8,1 respectievelijk 10,8. De cijfers voor offshore zouden in Engeland hoger zijn: 12 eurocent per kWh. Het iea noemt tussen 3,5 en 6 dollarcent per kWh, maar wijst erop dat ook 9,5 dollarcent per mwh mogelijk is. Voss (2003) noemt 8-13 cent per kWh exclusief systeemkosten. In de studie van ewi/rwi wordt 9 cent per kWh opgegeven. Ter vergelijking: in aardgascentrales is de kostprijs voor elektriciteit 3 cent per kWh. bijlage 4 4 269
4 270 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme Hieruit blijkt dat windelektriciteit vanaf de meeste locaties vooralsnog bepaald niet goedkoop is. 12 3.2 externe kosten voor milieu, natuur en landschap Voor een beoordeling van de kosten van windenergie zijn ook de externe kosten van zowel conventionele als windenergie van belang. De externe kosten van fossiele elektriciteit door emissies waaronder co2 zijn voor de huidige generatie kolencentrales in Nederland (zonder ccs) berekend op 3 tot 4 eurocent per kWh, 13 maar dat zou bij moderne centrales uiteraard veel lager uitvallen. Bij windenergie zijn er nauwelijks emissies, maar wel aanzienlijke hinder- en landschapseffecten waarvoor geen aanvaarde kostenramingen zijn en die wel het potentieel op land zeer beperkt maken. 3.3 de te verwachten kostendaling onder invloed van schaal- en leereffecten De prijs van windturbines daalde van 1400 euro per kWh in 1990 naar 830 euro in 2004. Een groot deel van die daling deed zich voor in periode 1990-1994, en er is al een aantal jaren een vertraging te zien in de kostendaling per eenheid (Alt 2005). De leer- en schaaleffecten lopen voor de verschillende componenten van de kostprijs uiteen. De aerodynamica en turbinetechniek zouden inmiddels vrijwel uitontwikkeld zijn. Ook komt er een eind aan de mogelijkheid grotere windmolens te bouwen. Of men van de overige kosten (montage, civiele techniek op zee, kabelnetten) langdurig belangrijke kostenreducties mag verwachten, lijkt betwistbaar. 14 Hoewel er ongetwijfeld kostendalingen door leer- en schaaleffecten zijn te verwachten, zal dat niet in dalend tempo gaan. 15 Daar staat tegenover dat er op land weinig goede locaties wat betreft windaanbod en maatschappelijk draagvlak resteren, waardoor men voor uitbouw van windenergie is aangewezen op de relatief dure offshore-locaties. Bovendien stijgen bij een toenemend aandeel van wind ook de systeemkosten (zie paragraaf 2 en 3.4). Overigens moet de te verwachten kostenontwikkeling bij wind worden vergeleken met die bij andere mitigatieopties. 3.4 de toenemende systeemkosten bij een significant aandeel van wind In veel publicaties wordt niet of nauwelijks rekening gehouden met systeemkosten, die wanneer windenergie een substantieel aandeel begint te krijgen, aan windenergie moeten worden toegerekend. 16 De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat deze kosten substantieel zijn (White 2004; Strbac 2004; Royal Academy of Engineering 2004; Liu et al. 2005, Beckman 2005; Ilex Energy Consulting 2002; Liik et al. 2005; Schultz et al. 2004). Het gaat om de volgende kostenposten.
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220: 218 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 235: 234 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 239 and 240: 1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 269: 4 268 klimaatstrategie - tussen amb
Page 321 and 322:
8 320 klimaatstrategie - tussen amb
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?