Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

6 een nederlandse en europese klimaatstrategie 6.1 klimaatstrategie vereist ambitie en realisme een nederlandse en europese klimaatstrategie Een effectief en efficiënt klimaatbeleid vereist een ongewone combinatie van realisme en ambitie: het realisme vertrekt vanuit het bestaande, maar kan daarvan onvoldoende loskomen; de ambitie richt zich op wat nodig is, maar ontaardt zonder realisme in luchtfietserij. In het afgelopen decennium heeft het aan ambitie niet ontbroken. De Europese Unie (eu) heeft met het vaststellen van de 2 °C-doelstelling het voortouw genomen. Volgens deze doelstelling mag in het jaar 2100 de temperatuur maximaal 2 °C boven het pre-industriële niveau uitkomen. Bovendien is er internationale overeenstemming bereikt over het algemene doel de gevaarlijke menselijke invloed op het klimaat te vermijden. Dit is vastgelegd in de United Nations Framework Convention on Climate Change (unfccc). Daarnaast is in 1997 een eerste praktische uitvoering van gecoördineerd mondiaal klimaatbeleid geoperationaliseerd in het inmiddels in werking getreden Kyoto-protocol. Helaas leidt dat protocol slechts bij een beperkte groep landen daadwerkelijk tot emissiereductie en alleen voor een (in klimaattermen) ultrakorte periode. De veel omvangrijkere uitstoot van broeikasgassen op heuse wereldschaal moet nog beginnen en dat terwijl de energievraag de komende decennia zeer krachtig toeneemt. Als de raad onderstreept dat een ongewone combinatie van ambitie en realisme nodig is, dan vloeit dat voort uit het besef dat de 2 °C-doelstelling bijzonder ambitieus is. Hierover dient geen misverstand te bestaan. De 2 °C-doelstelling vereist naar het huidige inzicht dat de netto-emissie van broeikasgassen (ghg’s) op wereldniveau rond 2050 zo laag is dat de voorraad ghg’s in de atmosfeer tegen het einde van de eeuw stabiliseert op 550 ppmv co2-equivalenten. Dit rapport laat zien dat het in beginsel mogelijk is wereldwijde emissiereductieroutes te kiezen die de vereiste ambitie verwezenlijken. Dat is goed nieuws. Maar dat wil helemaal niet zeggen dat de 2 °C-doelstelling niet buitengewoon veeleisend is. Integendeel, een inschatting van welke strategie wereldwijd feitelijk kan worden verwezenlijkt, verlangt een nuchtere beoordeling van belangen en beleidsprioriteiten van alle landen en bovenal van een beperkt aantal grote vervuilers met andere voorkeuren dan de eu en zeker Nederland. Er bestaat soms een neiging dit vereiste realisme niet te willen erkennen: wie daarop wijst is een spelbreker. Een dergelijke opstelling lijkt echter eerder een uitdrukking van de wens om de ambities dan maar niet wereldwijd maar bovenal met overtuigde landen na te streven, alsmede van een verlangen om de emissiereductie in die groep zo snel mogelijk te bereiken. Naar de mening van de raad kan de combinatie van veel ambitie en weinig realisme zeer gemakkelijk de kosten opdrijven, zonder dat zij de wereldwijde effectiviteit – en alleen die telt voor het klimaat – 197
198 klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme ondersteunt. Tegelijk bepleit de raad een ambitieus klimaatbeleid. Het ambitieloos afwachten tot andere landen leiderschap vertonen, strookt noch met het Nederlandse langetermijnbelang, noch met de evidente voorkeuren van de Nederlandse bevolking. Zo’n houding grijpt ook niet de potentie en kansen aan die het voor Nederland en de eu mogelijk maken de effectiviteit van de wereldwijde klimaatstrategie te verhogen. De raad is bezorgd over zowel de effectiviteit als de efficiëntie van het Nederlandse klimaatbeleid. Beleid moet effectief zijn, in de zin dat de 2 °C-doelstelling wordt bereikt. Ook moet het efficiënt zijn, in de zin dat dit doel met zo gering mogelijke kosten worden gehaald (zie paragraaf 5.2.3). Bovendien dient klimaatbeleid ‘robuust’ te zijn, gezien de enorme onzekerheden: de strategie moet zo veel mogelijk anticiperen op uiteenlopende scenario’s (hoofdstuk 2). Kijkt men naar klimaatbeleid in het licht van allerlei andere belangrijke maatschappelijke doelen (zoals gezondheidszorg, onderwijs, minder armoede in de wereld en energiezekerheid), dan wordt het lastiger. Dit dwingt tot afwegingen tussen, zeg, het aanwenden van een euro nu of over tien jaar voor onderwijs in arme landen en besteding van diezelfde euro aan klimaatbeleid. Deze afweging van wenselijke klimaatdoelen tegen andere wenselijke doelen in de tijd en voor de wereld, niet Nederland alleen, is problematisch door de grote onzekerheden over de gevolgen van klimaatverandering en over de effectiviteit van handelingsopties. Er zullen keuzen moeten worden gemaakt: die onzekerheden moeten, hoe onbekend ook, worden afgewogen. Het voorzorgsbeginsel kan die afweging niet vervangen. Anders gezegd, het zou getuigen van een tunnelvisie indien men de ambities en inspanningen omtrent klimaatbeleid niet in deze brede maatschappelijke context zou plaatsen. Klimaatbeleid kan alleen effectief zijn indien het is ingebed in een mondiale strategie voor een lange termijn van zeker twee generaties. Door het eu- en Nederlands beleid alleen te schikken naar eigen preferenties, eigen tijdpaden en eigen belangen wordt het ineffectief en zal het de kosten opjagen. Bovendien is klimaatbeleid niet synoniem met emissievermindering. Het gaat om de combinatie van aanpassing, emissiereductie en wereldwijde coördinatie en hun onderlinge samenhang op langere termijn. Naar het oordeel van de raad voldoet het huidige klimaatbeleid van de eu, en Nederland daarbinnen, niet aan de hier genoemde criteria. Daardoor wordt de legitimiteit ervan vroeger of later ondergraven en kunnen de kosten enorm oplopen zonder dat de feitelijke baten dit rechtvaardigen. In dit slothoofdstuk zet de raad een klimaatstrategie uiteen waarin effectiviteit en efficiëntie vooropstaan. Daarmee wil de raad koers geven aan het beleid dat al wel bezig is oude, ineffectieve benaderingen los te laten, maar dat nog onvoldoende nieuwe richting heeft. Garanties kunnen niet worden gegeven. Dat kan niet, omdat zovele spelers over een zeer lange termijn het resultaat mede bepalen, omdat uiteindelijk nog nadere technologische vooruitgang vereist zal zijn en omdat er nog steeds grote onzekerheden omtrent het klimaat bestaan. Dit
Page 1 and 2:
Klimaatstrategie - W E T E N S C H
Page 3 and 4:
De Wetenschappelijke Raad voor het
Page 5:
Omslagfoto: © Corbis Omslagontwerp
Page 9 and 10:
8 klimaatstrategie - tussen ambitie
Page 11 and 12:
10 klimaatstrategie - tussen ambiti
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
100 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148: 146 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 197: 196 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 235: 234 klimaatstrategie - tussen ambit
Page 239 and 240: 1 238 klimaatstrategie - tussen amb
Page 249 and 250:
2 248 klimaatstrategie - tussen amb
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
10 332 klimaatstrategie - tussen am
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
show all

Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?