Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

14
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
nale doelen af te zwakken. Op sommige plaatsen moet water prioriteit hebben
boven bebouwing in plaats van omgekeerd. Een hogere prioriteit voor de waterhuishouding
vraagt een sterkere positie van de rijksoverheid ten koste van die
van lagere bestuursorganen. Het belang van overstromingsveiligheid van de
primaire waterkeringen is gebaat bij een grotere bewustwording van het overstromingsrisico.
(2) Reductie van emissies: routes en tijdpaden
Om de 2 °C-doelstelling van de eu te bereiken, moet in de komende decennia
mondiaal een aanzienlijke emissiereductie worden gerealiseerd, te weten 10 à 11
gigaton koolstof (gtc) per jaar in 2050 ten opzichte van een business as usualscenario.
De aan te wenden energiebronnen spelen hierbij een doorslaggevende
rol. De tijd om te wachten op een transitie in het energiesysteem ontbreekt.
Voorlopig moet gebruik worden gemaakt van bestaande, rijpe technologieën.
Moderne hernieuwbare energie (zon, wind, waterkracht en moderne biomassa)
biedt tot 2030 veel te weinig potentie om een wereldwijd toereikende emissiereductie
te verwezenlijken, nog afgezien van de relatieve kosten. Fossiele energie
zal daarom zeker tot 2050 de wereldenergievoorziening domineren. Met name
kolen zullen een heel belangrijke rol blijven spelen. Een dozijn koleneconomieën
met samen ongeveer twee derde van de wereldbevolking zal de bestaande goedkope
en goed gespreide kolenvoorraden zeker exploiteren. In een wereldwijde
klimaatstrategie is het dus onvermijdelijk om de emissiereductie-inspanningen
toe te spitsen op kolen (‘schone fossiele energie’).
Tot 2050 zal de vereiste mondiale emissiereductie (10 à 11 gtc per jaar in 2050)
langs vier hoofdroutes kunnen worden bereikt:
• Energie-efficiëntie (3,4 gtc per jaar). Dit bespaart brandstof (vaak als no regret
aangeduid) en is dus aantrekkelijk, maar is daardoor nog niet gratis. De nadruk
zal moeten liggen op elektriciteitsgebruik, elektriciteitsproductie en verwarming.
De grootste besparingen zijn te vinden in opkomende economieën.
• Energiemix (4 gtc per jaar). Deze route bestaat uit co2-afvang en -opslag in
combinatie met vergassingstechnologie en gebruik van biomassa. De transportsector
kan hieraan op langere termijn een significante bijdrage leveren,
onder andere middels biobrandstoffen.
• Fotosynthese (2 gtc per jaar). Deze route behelst het afremmen van ontbossing,
het versneld bebossen en herbebossen, het beter benutten van hout in producten
en gebouwen, en meer duurzame landbouw. Dit potentieel is tijdelijk.
• Reductie van overige broeikasgassen (1 gtc per jaar), bovenal methaan en
(industriële) n2o.
Naast deze hoofdroutes zijn er nog aanvullende mogelijkheden voor emissiereductie,
zoals kernenergie en windenergie.
De emissiereductieroutes maken gebruik van rijpe technologie, maar zijn niet
voldoende voor de verdere emissiereductie die na 2050 nog nodig zal zijn. Op die
termijn zal de energievoorziening een transitie moeten maken naar emissievrije