Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

waarde voor deze groeivoeten heeft een grote, soms zelfs doorslaggevende
invloed op de uitkomsten van de berekeningen.
Het Britse House of Lords-rapport (2005) signaleert daarnaast ook een omgekeerde
vermenging van wetenschap en politiek in het proces van het ipcc. Doordat
politici zich bemoeien met de Summary for policymakers van het tar
ontstaan tegenstrijdigheden tussen de wetenschappelijke basistekst en de politieke
samenvatting ervan. Ook verloopt het review-proces niet altijd vlekkeloos.
Verder signaleert het House of Lords-rapport dat in elk geval de schijn bestaat dat
ideologie een rol speelt bij de benoeming van leden van het ipcc. Bewust of
onbewust wordt de ruimte van de onzekerheid gebruikt om de analyses om te
draaien, niet van empirie naar beleid, maar van beleid naar empirie.
Om het vertrouwen van het publiek in het ipcc en de urgentie van klimaatbeleid
te behouden, is het essentieel dat aan onpartijdigheid en wetenschappelijke
objectiviteit de hoogst mogelijke eisen worden gesteld. Kennis ontstaat niet door
politieke consensus, maar door vrije discussie en gedegen empirisch onderzoek.
In het algemeen geldt dat scheiding van problemen in deelproblemen bijdraagt
aan de analytische oplosbaarheid. Analyse en onderhandeling vormen verschillende
fasen in de probleemoplossing die een verschillende aanpak vragen, deels
door verschillende actoren (wetenschappers, technici en politici). Bij de analyse
gaat het in de eerste plaats om een consensus over de probleemdefinitie en over
de technische oplossingen; onderhandeling is in de eerste plaats een politieke
verdelingskwestie (Scharpf 1997). De technische aanpak van het klimaatprobleem
en de verhouding die dit impliceert tussen ontwikkelde landen en ontwikkelingslanden
vormen dus een vraagstuk dat moet worden geanalyseerd voordat
uiteindelijk een onderhandeling over de verdeling van de lasten tot een goed
einde kan worden gebracht. Door het iteratieve karakter van de probleemoplossing
zullen agenda’s echter onvermijdelijk gemengd blijven.
2.4 de beleidsvoortgang tot nu toe
Klimaatbeleid staat nog maar in de kinderschoenen. Toch lijkt er impliciet al een
aantal keuzen te zijn gemaakt. Zowel mondiaal als op eu-niveau en nationaal
niveau ligt de nadruk tot nu toe betrekkelijk sterk op emissiereductie als oplossingsstrategie
en op emissiehandel (emissieplafonds in combinatie met verhandelbare
emissierechten) als implementatie-instrument. Op eu- en nationaal niveau
lijken de toegepaste instrumenten eerder gelaagd bovenop elkaar dan complementair
naast elkaar. Wel lijkt het dat posities in de loop van de tijd zijn gaan schuiven.
2.4.1 mondiaal: het kyoto-protocol
probleeminventarisatie en beleid
Het bewustzijn dat de mens mogelijk het klimaat beïnvloedt is in de loop van de jaren
tachtig van de vorige eeuw ontstaan. Met het Kyoto-protocol (1997) zijn belangrijke
stappen gezet, zowel in richtinggevende als in praktisch-operationele zin.
53