Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

ijlage 9: belangen en klimaatbeleid van
de verenigde staten
Eerst zal aandacht worden geschonken aan enkele structurele kenmerken van de
Amerikaanse economie en samenleving, die ongetwijfeld voor de komende een
of twee generaties de (netto-)emissies van ghg’s zwaarwegend zullen (blijven)
beïnvloeden. Hoe men fundamentele belangen ook definieert, deze aspecten
behoren er zeker bij. Vervolgens wordt een aantal andere aspecten van uiteenlopende
aard kort besproken, die vermoedelijk eveneens een langdurige invloed op
het vs-klimaatbeleid zullen blijven hebben. Op deze punten is wijziging of
beleidsomkering eerder denkbaar dan bij de structurele kernmerken, alleen lijkt
het onmogelijk nu te voorzien of en wanneer zoiets zou (kunnen) gebeuren.
Daarna wordt het huidige vs-klimaatbeleid samengevat. Daarbij zal blijken dat de
positionering van de regering-Bush slechts in beperkte mate afwijkt van eerdere
regeringen – bovenal wegens de geringe speelruimte die er bestaat voor grondige
beleidswijziging – en dat men de verklaring van de soms felle retoriek van andere
landen over dit vs-beleid eerder in de stijl dan in de materiële inhoud van het
beleid kan vinden. Ten slotte wordt ingegaan op het alternatieve beleidsscenario
van het iea voor de vs voor 2030, omdat dit scenario een door uitgebreide consultatie
redelijk betrouwbaar inzicht geeft over de potentie van allerlei beleidsinitiatieven
die kans van slagen maken in de vs.
1 structurele kenmerken als fundamentele belangen
van de vs
Uit tabel 5.1 blijkt reeds dat de vs structurele kenmerken van de economie en
samenleving kennen die beduidend afwijken van wat (bijvoorbeeld) in Europa
geldt. Bij de vs gaat het bovenal om co2-uitstoot en het drieluik ‘kolen/nucleair/vervoer’
staat daarbij centraal, met enige aandacht voor landbouw en bebossing
op de achterhand. In dit korte bestek zullen we ons tot deze vier aspecten
beperken.
Kolen
Er zijn zo’n 25 staten in de vs waar kolen worden gedolven, hetgeen politieke
besluitvorming over drastische mitigatie met betrekking tot kolengebruik (hetzij
via belastingen, hetzij via strikte regulering) buitengewoon lastig maakt, nog los
van de aantrekkelijke relatieve prijzen (zonder internalisatie van uitstoot) reeds
voor de recente olieprijspiek, laat staan heden ten dage. Niet minder dan de helft
van de elektriciteit in de vs wordt met behulp van kolen opgewekt. De vs hebben
zeer grote en vaak gemakkelijk te delven kolenvoorraden voor misschien wel 200
jaar. Aangezien kolen een grote en directe invloed op het plaatselijke leefmilieu
hebben, zijn reeds tal van maatregelen genomen (vooral tegen so2). De kwestie is
nu of, hoe snel en tegen welke kosten zowel bestaande als nieuwe kolencentrales
op ccs kunnen overgaan en welke (effectieve) prikkels de federale regering (of
eventueel op statelijk niveau) bereid is te verschaffen. Hoofdstuk 4 laat zien dat
deze kosten bij nieuwe centrales veel lager liggen, althans indien vergassing als
bijlage 9
9
321