Klimaatstrategie - tussen ambitie en realisme - Wetenschappelijke ...

208
klimaatstrategie – tussen ambitie en realisme
twintig jaar geleden, maar er resteren vier belangrijke problemen. Het afvalprobleem
is niet alleen een technisch maar ook een bestuurlijk probleem. Het tweede
probleem betreft de proliferatie van kernwapens en kerncentrales als een mogelijke
leverancier of slachtoffer van terrorisme. Verder is de publieke acceptatie een
probleem, hoewel die erg verschillend ligt over de wereld, zelfs binnen Europa.
Het vierde probleem ten slotte betreft de enorme omvang van de initiële investeringen
in een kerncentrale, de lange terugverdientijd en de gebrekkige wijze
waarop externe effecten (milieu, veiligheid, enzovoort) van alle energiebronnen
in de prijs ervan doorklinken. Deze problemen creëren momenteel nog obstakels
voor een marktgerichte benadering. Het beperkte aandeel van kernenergie in de
mondiale energiemix zal slechts met zeer grote investeringen iets kunnen stijgen,
omdat het energiegebruik tegelijk geweldig zal toenemen. Kernenergie levert dus
net zo min als andere technologieën de gewenste silver bullet. Het Massachusetts
Institute of Technology (mit 2003) rekent met een als ambitieus beoordeeld
scenario waarin de capaciteit aan kernenergie tot 2050 wereldwijd verdrievoudigt
tot een vermogen van 1000 gw. Afgezet tegen de huidige wereldwijde energiemix
komt die groei neer op een extra emissiereductie van circa 0,8 gigaton
koolstof (gtc) per jaar, minder dan een tiende van de 10 à 11 gtc per jaar ten
opzichte van een bau-scenario die nodig is voor de 2 °C-doelstelling.
De in Nederland te maken afweging is primair politiek van karakter. Welke keuze
Nederland overigens ook maakt, deze zal internationaal weinig gewicht in de
schaal leggen. Wel moet Nederland naar de mening van de raad bevorderen dat
het taboe op kernenergie (zoals nu voor Clean Development Mechanism-projecten,
cdm en Joint Implementation-projecten, ji) in een post-Kyoto-arrangement
niet wordt gehandhaafd. Qua wereldemissiereductiepotentieel is het taboe irrationeel.
Er zijn tevens strategische voordelen verbonden aan een voorwaardelijke
ondersteuning van kernenergie in een post-Kyoto-benadering: zij dient te
worden ingepast in de gangbare controles en openheid van het non-proliferatieverdrag
(met inspecties van het Internationaal Atoomenergie Agentschap) en dat
kan alleen maar heilzaam werken bij de beheersing van de risico’s.
Aanbeveling 4
Nederland moet zijn invloed aanwenden om te bereiken dat een post-Kyoto-arrangement de optie
openhoudt nieuwe generaties kernenergie te kunnen ondersteunen via cdm (Clean Development
Mechanism) en ji (Joint Implementation). Kernenergie kan en zal namelijk een groot deel van deze
eeuw (wellicht de gehele eeuw) op wereldwijd niveau bijdragen aan emissiereductie en aan energiezekerheid.
Nederland moet de eigen nucleaire opties eerder in termen van grotere energiezekerheid
op lange termijn bezien dan in klimaattermen, omdat de invloed van Nederlandse kernenergie op de
mondiale emissiereductie miniem is.
Energie-efficiëntie en schone fossiele energie zijn dringend nodig
Voor elektriciteit is de verleiding om kolen aan te wenden in tal van landen met
veel emissie onweerstaanbaar: kolen zijn goedkoop, de voorraden zijn enorm, de
energiezekerheid in eigen land vormt een extra pluspunt en de krachtcentrales