hvítabók • fylgibind 2 fyrisiting - Løgmansskrivstovan

Undirvísingar- og mentamálastýrið · 231
una fyri vistarhald) hevur verið tann sami fyri føroyskar lærlingar,
sum fyri danskar lærlingar. Føroyskir lærlingar fáa sostatt lut í teim
donsku studningsskipanum, sum galdandi eru fyri danskar lærlingar,
ið búgva á skúlaheimi.
Føroyskir lærlingar, ið fáa skúlagongdina í Danmark, taka eisini
sveinaroyndina í Danmark. Hetta verður gjørt eftir avtalu millum
Føroya Læruráð og viðkomandi yrkisnevnd (Fagligt Udvalg). Í Danmark
er fyri hvørt yrki sær ein yrkisnevnd, sum skipar fyri sveinaroyndunum.
Læruráðið hevur samtykt, at føroyskir lærlingar skulu
skoðast eftir somu reglum, sum galdandi eru í Danmark í viðkomandi
yrkisgrein. Metingarreglur og sveinaroyndarreglur annars eru ymiskar
frá yrkisgrein til aðra. Tó so, at innan fyri onkur høvuðsøki, sum t.d.
jarn og metal, kunnu tað verða fleiri yrkisgreinar, ið hava líknandi
metingarreglur.
Læruplássið ber útreiðslurnar av sveinaroyndini. Tá ið føroyskir
lærlingar taka sveinaroynd í Danmark, gjalda føroysku lærupláss teirra
tað sveinaroyndargjald, sum galdandi er í viðkomandi yrkisgrein. Fyri
jarn- og metalyrkini er gjaldið 1560 kr. fyri hvønn. Í onkrari yrkisgrein
kemur gjaldið upp í t.d. 5000 kr.-, alt eftir, hvussu nógv tilfar skal til
og hvussu ofta skoðanarmeistararnir skulu møta. Gjaldið fevnir eisini
um samsýning til skoðanarmeistarar. Í Føroyum hevur gjaldið síðani
fyrst í 1980unum verið 200 kr. Umleið 1990 vórðu meginfeløgini og
læruráðið samd um, at gjaldið átti at setast upp til 2000 kr., men
lógaruppskotið fall í tinginum.
Vit hava ikki hagtøl, sum beinleiðis vísa, hvussu nógvir lærlingar
hava verið á skúla í Danmark ár um ár. Hagtøl fyri lærlingatilgongdina
yvirhøvur geva tó eina góða mynd av gongdini.
Í teimum omanfyri nevndu 44 handverksútbúgvingum, har skúlagongdin
fer fram í Danmark, hevur lærlingatilgongdin seinastu 20
árini í miðal verið 42. Størsta tilgongdin var í 1984, tá ið talið var 78,
og minsta tilgongdin var í 1992, tá talið var 12. Skúlagongdin hjá
hvørjum av hesum lærlingum er í miðal 14 vikur um árið.
Í handilsútbúgvingunum (heilsølu og smásølu) ganga hagtølini frá
1986. Miðaltilgongdin í tíðarskeiðnum frá 1986 til 1997 hevur verið
22. Skúlagongdin hjá hvørjum av hesum lærlingum hevur í miðal
verið 3 vikur um árið. Frá 1998 er skúlagongdin longd til í miðal 4-5
vikur um árið.
Í skrivstovuútbúgvingunum hava flestu lærlingarnir til og við 1997
gingið í skúla í Føroyum. Við nýggju útbúgvingarreglunum og øktu
sergreinauppbýtingini frá 1998 noyðast helst fleiri av skrivstovulærlingunum
at ganga í skúla í Danmark, um ikki Føroya Handilsskúli
kemur at bjóða út fleiri sergreinaskeið, enn higartil. Talið á
skrivstovulærlingum, sum í árunum 1995-1997 hava verið noyddir at