hvítabók • fylgibind 2 fyrisiting - Løgmansskrivstovan

21 – Hvítabók – Fylgibind 2
Almanna- og heilsumálastýrið · 321
3. Fíggjarlig ábyrgd
Donsku myndugleikarnir hava við ríkislóg latið føroyska heimastýrinum
útreiðsluskylduna sambært hesi lóg. Sum endurgjald fyri at
rinda útreiðslurnar, fær heimastýrið blokkstuðul.
Viðmerkingar til lógirnar um avlamis- og fólkapensión
Uppskot til løgtingslóg um almannapensiónir o.a. er lagt fyri Løgtingið
í tingsetuni 1998-99. Verður lógin samtykt, kemur hon í gildi
tann 1. januar 2000.
Verður lógin samtykt, verða eingi krøv viðvíkjandi fyrisiting og lóggávu
í sambandi við fullveldi.
Sambært løgtingslógaruppskotinum kann pensión verða játtað
fólki, ið hevur fylt 18 ár. Í galdandi lóg er aldurin 15 ár.
Vanligur fólkapensiónsaldur verður 67 ár fyri øll. Møguligt er
sambært uppskotinum hjá øllum at søkja um fyritíðarpensión,
grundað á heilsu- ella arbeiðsumstøður ella aðrar serligar umstøður
frá 50 ára aldri. Í galdandi lógum hava einkjur og einsamallar
kvinnur møguleika at søkja um hesa pensión frá 50 ára aldri, og
onnur kunnu søkja frá 60 ára aldri. Einsamallar kvinnur og tær, sum
eru giftar við pensiónistum, hava sum er rætt til pensión frá 62 ára
aldri.
Fyritreytin fyri at fáa pensión yvirhøvur, áðrenn umsøkjarin er
fyltur 60 ár, er, at ikki hevur borið til at útvega arbeiði ella at menna
vinnuførleikan hjá viðkomandi, og pensión tískil er einasti forsorgarmøguleiki.
Eftir galdandi lóg er hetta einans beinleiðis ásett sum ein
fyritreyt, tá talan er um avlamispensión.
Lægsta avlamispensión er hækkað og broytt soleiðis, at hon verður
hin sama sum aðrar fyritíðarpensiónir á fólkapensiónsstigi; eingin
pensión er sostatt eftir uppskotinum lægri enn fólkapensiónin.
Ásetingarnar um hjúnabands-, sjúkrakassa- og aldursviðbøtur og
avlamisveiting verða settar úr gildi. Í uppskotinum verður viðbótin
hækkað við verandi sjúkrakassaviðbót. Aldursviðbótin verður framhaldandi,
við skiftisreglu, varðveitt fyri tey, sum fáa hana í dag.
Hjúnabandsviðbótin fellur heilt burtur. Avlamisveiting kann sambært
galdandi lóg verða veitt teimum, sum fyri inntøku ikki kundu fáa
pensión, tá ið avlamni eftir lækna hugsan er so mikið umfatandi, at
tey høvdu havt rætt til hægstu ella miðal fyritíðarpensión. Avlamisveitingin
fellur burtur. Hetta kemst av, at sambært uppskotinum
verður øll fyritíðarpensiónin inntøkuregulerað, og fellur pensiónin
tískil burtur, tá pensiónisturin hevur størri inntøku enn eina ávísa
upphædd. Tí er rættast, at avlamisveitingin fellur burtur. Mett verður
eisini, at henda veiting ikki er so neyðug, sum fyrr. Avlamisveitingin
skuldi rokkið fyri tær eykaútreiðslur, brekið hevði havt við sær. Aðrar