Sprawozdanie Stenograficzne - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

354kich sprawach były wiążące wyłącznie w tych sprawach.Ostatecznie prawidłowość stanowiska zakładupotwierdziła uchwała Sądu Najwyższego z 23 maja2006 r. w składzie siedmiu sędziów.W celu ułatwienia płatnikom składek, w tym osobomprowadzącym pozarolniczą działalność, wywiązywaniasię z obowiązków wynikających z obowiązującychprzepisów Zakład Ubezpieczeń Społecznychwydaje poradniki zarówno w wersji elektronicznej,jak i papierowej. Jak wskazał prezes Zakładu UbezpieczeńSpołecznych, informacje dotyczące podleganiaubezpieczeniom przez osoby przebywające naurlopie wychowawczym oraz pobierające zasiłek macierzyńskizawarte były w poradniku „Zasady opłacaniaskładek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne,Fundusz Pracy i Fundusz GwarantowanychŚwiadczeń Pracowniczych”, który był dostępny nasalach obsługi klientów już od początku 1999 r. Ponadtood końca 2000 r. dostępny jest poradnik „Ubezpieczeniaspołeczne i ubezpieczenie zdrowotne osóbprowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimiwspółpracujących”.Z dniem 18 maja 2001 r. weszła w życie nowelizacjaustawy o s.u.s., w wyniku której osoby pobierającezasiłek macierzyński lub przebywające na urlopiewychowawczym zostały zobowiązane do złożeniaoświadczenia informującego płatnika składek (np. pracodawcę),który udzielił urlopu macierzyńskiego lubwychowawczego, o posiadaniu prawa do emeryturylub renty albo o posiadaniu innego tytułu do ubezpieczeń(art. 36 ust. 2a ustawy). Oświadczenie toumożliwiało pracodawcy stwierdzenie, czy istniejeobowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społecznez tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiegolub przebywania na urlopie wychowawczym za takąosobę, czy też powinna ona opłacać składki osobiściew związku z prowadzeniem pozarolniczej działalnościgospodarczej.W myśl art. 68 ust. 1 ustawy o s.u.s. Zakład UbezpieczeńSpołecznych realizuje przepisy o ubezpieczeniachspołecznych m.in. w zakresie ustalania i stwierdzaniaobowiązku ubezpieczeń społecznych. W przypadkustwierdzenia nieprawidłowości ZUS ma obowiązekwszcząć postępowanie wyjaśniające w tymzakresie, nawet jeśli dotyczy to okresu ubiegłego,a osoby będące płatnikami składek mają obowiązekzłożyć prawidłowe dokumenty zgłoszeniowe. Każdaosoba prowadząca pozarolniczą działalność, będącapłatnikiem składek na własne ubezpieczenia, maobowiązek przekazać do zakładu zgłoszenie do ubezpieczeńz prawidłowym wskazaniem rodzajów ubezpieczeń,którymi dana osoba jest objęta. Formularzete zawierają oświadczenie o zgodności podanychw nich danych ze stanem prawnym i faktycznym.Zgodnie z informacją ZUS zakład kwestionujebrak zgłoszenia takich osób do ubezpieczeń społecznychz tytułu prowadzenia działalności gospodarczejjedynie w sytuacji, gdy z zebranego materiału dowodowegojednoznacznie wynika, że w spornym okresietaka działalność była rzeczywiście prowadzona.W takich przypadkach ZUS wydaje decyzje stwierdzająceobowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym,od których przysługuje stronie odwołaniedo sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Zatem ostatecznieprawidłowość rozstrzygnięcia dokonanegoprzez ZUS podlega ocenie sądowej.Jednocześnie prezes ZUS poinformował, że z uwagina istniejące w okresie od stycznia 1999 r. do maja2001 r. niejednolite orzecznictwo sądowe oraz związanez tym wątpliwości prawne zobowiązał terenowejednostki organizacyjne ZUS do uwzględnianiaw prowadzonych postępowaniach wszystkich występującychokoliczności na korzyść osób, które w okresieod stycznia 1999 r. do maja 2001 r. pobierały zasiłekmacierzyński lub przebywały na urlopie wychowawczymi nie zgłosiły się do ubezpieczeń społecznychz tytułu prowadzonej w tym okresie działalnościgospodarczej.W przypadku osób, które pobierały zasiłek macierzyńskilub przebywały na urlopach wychowawczychpo 1 czerwca 2001 r., z uwagi na unormowany stanprawny brak jest podstaw do wyznaczenia nowegoterminu do opłacenia należnych składek, jednakżeZUS zobowiązał się również i w tym przypadku wnikliwieanalizować poszczególne przypadki. Osobytakie będą mogły wnioskować o zawarcie układu ratalnego,a w sytuacji gdy z posiadanego materiałudowodowego wynikałoby niezbicie, że zostały wprowadzonew błąd przez pracowników terenowej jednostkiorganizacyjnej, możliwe będzie wyznaczenienowego terminu do opłacenia składek.Zgodnie z informacją prezesa ZUS w stosunku dotych osób zakład nie żąda zaległych składek na ubezpieczeniaspołeczne, wraz z odsetkami za zwłokę, za9 lat. W przypadku gdy zostanie zebrany materiałdowodowy pozwalający na jednoznaczne potwierdzeniefaktu prowadzenia pozarolniczej działalnościw okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego lubprzebywania na urlopie wychowawczym, ZUS zobowiązujedo złożenia lub skorygowania nieprawidłowosporządzonych dokumentów ubezpieczeniowych, w celuustalenia należnych do zapłaty składek na ubezpieczeniaspołeczne oraz na Fundusz Pracy z tytułuprowadzonej działalności. Jednakże w sprawach spornych,na wniosek płatnika, terenowe jednostki organizacyjnezakładu wydają decyzje ustalające obowiązekpodlegania tym ubezpieczeniom, od którychprzysługuje prawo wniesienia odwołania. Gdy zostaniepotwierdzony obowiązek objęcia wstecz ubezpieczeniamispołecznymi, w tym na tle wyroków sądowychpotwierdzających zasadność decyzji ZUS, terenowejednostki organizacyjne zakładu bądź wyznaczająnowy termin zapłaty składek (za okres do maja2001 r.), którego dotrzymanie nie powoduje doliczeniażadnych odsetek za zwłokę, bądź też przeprowadzajądodatkowe postępowanie, czy osoby, które obejmowanesą ubezpieczeniami za okres wstecz odczerwca 2001 r., zostały faktycznie wprowadzonew błąd przez pracowników zakładu (np. poprzez wydaniezaświadczenia o niezaleganiu czy też w wyniku