Sprawozdanie Stenograficzne - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

409do 2 lat pozbawienia wolności osadzonych w zakładachkarnych stanowiła 56,5% ogólnej liczby wszystkichosadzonych odbywających karę pozbawieniawolności, stwierdzić należy, iż projektowane rozwiązanieumożliwi Służbie Więziennej (dyrektoromaresztów śledczych) racjonalne kierowanie ruchemosadzonych w jednostkach penitencjarnych w celuzapewnienia wszystkim odbywającym karę pozbawieniawolności ustawowego minimum 3 m 2 powierzchniceli mieszkalnej przypadającej na jednegoosadzonego.Innym przykładem podjętych działań legislacyjnychjest przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwościprojekt z dnia 16 października 2008 r. ustawyo zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowaniakarnego, ustawy Kodeks karny wykonawczy,ustawy Kodeks karny skarbowy oraz niektórychinnych ustaw, nad którym obecnie trwają pracew Sejmie RP (druk nr 1394). W projekcie tym podwyższonogórną granicę kary grzywny z dotychczasowych360 do 540 stawek dziennych (art. 33 § 1Kodeksu karnego). Zmiana ta, mająca zastosowaniewobec wszystkich przestępstw zagrożonych karągrzywny bez określania jej górnej granicy, spowoduje,że zwiększy się potencjalna liczba sprawców przestępstw,wobec których sąd będzie mógł orzec grzywnęjako karę odpowiadającą stopniowi społecznejszkodliwości czynu oraz stopniowi winy, realizującw ten sposób wyrażoną w art. 58 § 1 Kodeksu karnegodyrektywę traktowania kary pozbawienia wolnościjako ultima ratio.Wymieniony projekt nowelizuje również regulacjeprawne dotyczące kary ograniczenia wolności, określającmożliwie najszerzej, zgodnie z aktualną praktykąwykonawczą, krąg podmiotów, w których możebyć przez skazanych wykonywana nieodpłatna kontrolowanapraca na cele społeczne, a także praca społecznieużyteczna. Zadania podmiotu zatrudniającegosprowadza się zaś, w myśl projektowanych unormowań,do niezbędnego zakresu poprzez zredukowaniedo minimum administracyjnych czynności związanychz organizacją i dokumentowaniem przebieguwykonywania pracy.W celu zwiększenia zainteresowania zatrudnieniemskazanych proponuje się nieobciążanie podmiotów,w których wykonywana będzie praca skazanego,jakimikolwiek kosztami jego zatrudnienia.Pozostawia się koszty obowiązkowego ubezpieczeniaosób wykonujących wyznaczoną pracę od następstwnieszczęśliwych wypadków, które przejmujeSkarb Państwa.Proponowane zmiany zwiększą liczbę miejsc,w których skazani będą mogli wykonywać nieodpłatną,kontrolowaną pracę na cele społeczne. Zarównozapewnienie, jak i pozyskiwanie nowych miejsc pracybędzie należało do samorządu, co uaktywni władzesamorządowe i włączy je do systemu wykonywaniakary ograniczenia wolności.Proponowane w projekcie rozwiązania uwzględniająrównież postulaty dotyczące uproszczenia i przyspieszeniaprocedur dotyczących wykonywania karyograniczenia wolności, a także pracy społecznie użytecznej.Przedstawiona powyżej zmiana zasad orzekaniai wykonywania kary ograniczenia wolnościstwarza szansę na uczynienie z tej kary realnej alternatywydla kary pozbawienia wolności.W kontekście utrzymującego się niekorzystnegozjawiska przeludnienia zakładów karnych i aresztówśledczych najistotniejszą zmianą w omawianym projekciewydaje się również zmiana przesłanek warunkowegozwolnienia, zakładająca rezygnację ze ściśleoznaczonego 6-miesięcznego lub rocznego (w przypadkuskazanych określonych w art. 64 § 1 i 2 Kodeksukarnego) minimalnego czasu trwania odbywaniakary pozbawienia wolności jako przesłanki udzieleniawarunkowego przedterminowego zwolnieniaz odbycia reszty kary, a także ograniczenie przesłanekmaterialnych udzielania warunkowego zwolnieniado odnoszących się do okoliczności sprzed popełnieniaprzestępstwa oraz okoliczności dotyczącychjego zachowania po popełnieniu przestępstwa, w tymrównież w czasie odbywania kary. W konsekwencjiprojekt rezygnuje także z okoliczności popełnieniaprzestępstwa jako jednej z przesłanek warunkowegozwolnienia. Rozwiązanie to sprzyja stworzeniu warunkówdo szerszego stosowania instytucji warunkowegoprzedterminowego zwolnienia dla sprawcówniektórych przestępstw.Do głównych działań w zakresie stosowania środkówo charakterze nieizolacyjnym należy uchwalonaw dniu 7 września 2007 r. ustawa o wykonywaniukary pozbawienia wolności poza zakładem karnymw systemie dozoru elektronicznego (Dz. U. Nr 191,poz. 1366, z późn. zm.), która ma wejść w życie w dniu1 września 2009 r.Ustawa wprowadza alternatywny w stosunku doizolacji więziennej systemem wykonywania krótkoterminowychkar pozbawienia wolności, który pozwolizmniejszyć populację osadzonych w zakładachkarnych. Zgodę na odbywanie kary pozbawienia wolnościw systemie dozoru elektronicznego będzie mógłuzyskać skazany:— na karę w wymiarze do 6 miesięcy pozbawieniawolności,— na karę pozbawienia wolności do roku, jeżeliczas pozostały do jej odbycia nie przekracza 6 miesięcy,— wobec którego orzeczono karę zastępczą pozbawieniawolności.Z możliwości skorzystania z dobrodziejstwa odbywaniakary pozbawienia wolności w systemie dozoruelektronicznego wyłączeni zostali skazani za umyślneprzestępstwo lub przestępstwo skarbowe, którzywcześniej byli już skazani na karę pozbawienia wolności(z wyjątkiem sytuacji, gdy wystąpią warunkido wydania wyroku łącznego).System ten jest przejawem stosowania wyważonejrepresji karnej wobec sprawców tzw. drobnych przestępstw,który z jednej strony jest humanitarną alternatywądla kary pozbawienia wolności, gdyż nie