Temas de Patrimonio Cultural 20 Buenos Aires Gallega Inmigración ...

Temas de Patrimonio Cultural 20Prada ou Abraira (Fernández del Riego, 2002). Alén das noticias achegadas por estascartas, botarei mán dalgúns textos complementarios, procedentes do fondo de RodolfoPrada, que axudan a encadrar mellor esta “Grande e general Historia” como, con algode sorna retrucada por Otero, a chegou a alcumar Filgueira.O máis interesante do epistolario Otero-Filgueira neste punto non é tanto aexplicación das grandes liñas daquela magna obra, senón a confrontación amical, peroteimuda, que un e outro manteñen a respeito dos dous proxectos en marcha. Comodelambos recoñeceron en diversas epístolas, non eran tarefas excluíntes pero a coincidenciatemporal das mesmas non fixo senón debilitar as duas. De retorno de América,Otero demórase uns meses en facer pública a proposta dos porteños, porque quería ter amaior seguranza antes de se lanzar a tal empeño. Pero o resultado foi, de entrada, xa algodecepcionante, porque as respostas de varios membros do Instituto “Padre Sarmiento”foron negativas ou, cando menos, partidarias de preferiren a alternativa que no propiocentro compostelán estaban a enxergar: un “Manual” de historia de Galicia que, posteriormente,se intitularía Galicia Histórica. A primeira carta deste epistolario na queOtero se refire a estes proxectos, escrita a cinco de xaneiro de 1948, pon ben ás claraso asunto e non deixa de suxerir que houbo unha filtración interesada (“ben puido estarcalado o eiscelente Iglesias Vilarelle”) que explica esta sospeitosa coincidencia cronolóxica.De feito, a aprobación formal do proxecto do “Padre Sarmiento” tivera lugar o31 de decembro de 1947, a proposta de J.Sánchez Cantón, pero dedúcese claramenteque fóra cociñado durante as vacacións de Nadal en Pontevedra. Cito “in extenso” otexto desta epítola de Otero, porque nela se oferta unha radiografía ben polo miudo dacuestión:Tiven –asevera Otero- fai días resposta de D. Xesús [Carro], D. Paulino [Pedret]e de Bouza Brey. Aínda non de Vde. Xa suporá o que me din. De fixo case o mesmo queVde. me dirá. Moito entusiasmo, mais unha pexa. ¡Tamén é desventuranza! Sempre anegra sombra de algo de Madrid e ise respeito oficial! Ben pudo estar calado o eiscelenteIglesias Vilarelle. I-eu ben puden escribir dinantes. Pro desexaba de Américaunha seguranza. O caso é que os millores –agás Ferro [Couselo] e Floro[Cuevillas]que lles falei, soio escribín ós catro – están hipotecados. Teñen Vdes. que desfaguer isahipoteca. ¿Pra que un Manual feito por seis ou oito espezalistas en un ano? Un Manualde presa, inda bon, que teña infruenza na xente faino un soio en dous meses. Un Manualserio, de doce ou catorce tratados e istromentos de traballo leva a unha ducia seis anos.Ademais o Manual ha vir despois da Historia. Pensen n’isto. Vde. dirá que me meto amallar en eira allea pois non son nin serei – con todos os respeitos á Institución e áspersonas - do “P. Sarmiento”. Escribo como penso. Unha ocasión única. Que se nonderrame por un acordo do que poden desenliar tres ou catro ou cinco cregos eruditos.Si queren escríbolle ó Bispo de Mondoñedo. Pois a colaborazón a un tempo en dúasobras atal semellantes, inda sendo en épocas difrentes da historia, sería d’un efeitomatador. Acontece co isto que vai pasando as semáns. E xa podían estar sofincadosalgús alicerces. Teño un grande entusiasmo. Pro sen contar con Vdes. comprenda calé a miña situazón. ¡Sempre chantando os dentes na mesma pedra! As cousas, as veces282