5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

kımından gerekli prim ödeme gün sayısı, yaş ve emeklilik ikramiyesininhesabında nazara alınmayacaktır.Her yıl sonunda, sigortalının fiilî hizmet süresine bu maddenin birinci fıkrasının(a), (b) ve (c) bentleri ile ikinci fıkrası hükümleri uyarınca eklenenitibarî hizmet süresinin her otuz günü için, yılın son ayında sigortalı adınaödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ait sigortalı ve işverenprim toplamı kadar ayrıca itibarî hizmet süresi primi işverenden tahsiledilir. Süresinde yatırılmayan tutarlar için 89.madde hükümleri uygulanır.(5510/49-3)Belirtelim ki; 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçiolup, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunun4.maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanların kesenek vekarşılıkları, fiili hizmet zammı ve itibari hizmet süresi karşılıkları ile %100artış farkları hakkında 5434 sayılı Kanunun bu Kanunun yürürlüğe girmedenönceki hükümleri uyarınca işlem yapılır.(5510/Geçici 4/8)III – HİZMET BORÇLANMASIIII .1 – GENEL OLARAKHizmet borçlanması, sosyal sigortalara tabi olmayan bazı hizmet sürelerininveya çalışma yapılmadan geçen sürelerin sonradan malüllük, yaşlılıkve ölüm sigortaları priminin ödenmesi suretiyle sigortalılık süresine/primödeme gün sayısına eklenmesine imkan veren bir sosyal sigorta işlemidir21 . Hizmet borçlanması, sigortasız geçen önceki çalışma sürelerine ilişkinprimlerin, yasal düzenlemelere istinaden sonradan ödenmek suretiylesigortalıların hizmetlerine katılmasını ifade eder.Sosyal sigorta mevzuatına ilk kez 1186 sayılı Kanunla girmiştir. 1186 sayılıKanunun yürürlüğe girdiği 01.03.1969 tarihinden günümüze kadar üç genel,bir itibari, bir çıraklık okullarında geçen, üç sanatçı ve altı askerlik (biriKanun Hükmünde Kararname) hizmetleriyle ilgili olmak üzere toplam 14adet borçlanma yasası yürürlüğe konulmuştur. Ancak, Türkiye’de bu türborçlanma uygulamalarının Kurumların mali yapılarını gözetmeksizin vepolitik amaçlarla yapıldığı ve bunun da aktüeryal dengeleri bozduğu bilinmektedir.Belirtilsin ki; sigortalıların belirli koşullarda hizmet borçlanması yapmalarınaolanak tanınabileceği uluslar arası belgelerde de ifade edilmektedir.Örneğin; sigortalıların belirli koşullarda hizmet borçlanması yapmalarınaILO’nun 131 ve 43 sayılı Tavsiye Kararlarında da izin verildiği belirtilmektedir22 . 506 sayılı Kanunun mülga 60/F maddesinde düzenlenen askerlikborçlanması ile grev ve lokavtta geçen sürelerin borçlanması, 1479 sayılıKanunun mülga ek 9.maddesindeki askerlik borçlanması ile 5434 sayılı21 TUNCAY, A.Can, ve EKMEKÇİ, Ömer: Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Beta Yay, İstanbul 2005, 11.Bası, s:456;GÜZEL, Ali ve OKUR,A.Rıza: Sosyal Güvenlik Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul 2004, 10.Bası, s:37022 BAŞTERZİ, Fatma: Yaşlılık Sigortası, TİSK Yayın No:275, Ankara 2006, s:187144Yeni Sosyal Güvenlik UygulamasıAnkara SMMMO