5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

I –İŞVERENCE TUTULACAK KAYIT VE BELGELERDaha önce 506 sayılı Kanun uygulamasında işverenlerin defter ve belgedüzenleme yükümlülükleri ile bunların saklanması hususları kanundadüzenlenmemişti. Sosyal sigorta açısından işveren sayılanlar genel olarakvergi kanunları açısından da mükellef olduklarından düzenleyecekleridefter ve belgelerin tespiti Vergi Usul Kanuna göre yapılmaktaydı. Şüphesizdiğer kanunlara göre defter tutan yükümlüler de bulunmaktadır.Kanundaki bu açıklık yönetmeliklerle giderilmeye çalışılsa da tartışmalarhiç eksik olmamıştır. Zira bu yükümlülükler beraberinde idari para cezasışeklinde yaptırımları da getirmektedir.Kanun koyucunun bu sefer sosyal sigorta kapsamındaki işverenlerin deftertutma ve saklama yükümlülüklerini kanunla düzenlediğini görüyoruz.Nitekim 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi ikinci fıkrasına göre; işveren, işyerisahipleri; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yılı takip edenyıl başından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idareleri otuz yıl süreyle,tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince, saklamak veKurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesihalinde on beş gün içinde ibraz etmek zorundadırlar.Burada sözü edilen işyeri sahibi ise, Kanuna göre sigortalı olanların işleriniyaptıkları işyerlerinin sahibi veya kullanıcısı olan gerçek ya da tüzelkişilikler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları kapsamaktadır.(SSİY/4) Söz konusu kanun hükmünde işverenlerden başka işyeri sahiplerinede defter ve belgelerini saklayıp denetim elemanlarınca istenilmesihalinde ibraz etme yükümlülüğünün getirilmiş olması ile çeşitli nedenlerle5510 sayılı Kanun kapsamına alınamamış iş yerlerinin de gerektiğinde defterve belgelerinin incelenmesi olanağının getirildiği düşünülmektedir.Kanundaki düzenlemeden de anlaşılacağı üzere işverenlerin düzenleyeceğidefter ve belgeler tek tek sayılmamıştır. Ancak, işverenlerin tutmakzorunda oldukları defterlerle dayanağı belgeler, aylık prim ve hizmetbelgesinin, aylık fiilî hizmet süresi zammı prim belgesinin ve yıllık itibarihizmet süresi prim belgesinin dayanağı belgeler niteliğinde sayılmaktadır.(SSİY/111-1) Aynı şekilde, işverenler, işyeri sahipleri, alt işverenler ile sigortalıyıdevralanların kanunlar gereğince tutmak zorunda oldukları defterlerledayanağı belgeler, prim belgelerinin dayanağı belgeler niteliğindesayılmaktadır.(SSİY/111-3) İşverenlerin tabi oldukları ve sektörler itibariyledeğişiklikler olmakla birlikte Vergi Usul Kanunu, Türk Ticaret Kanunu,Sendikalar Kanunu, Dernekler Kanunu, Siyasal Partiler Kanunu, Kat MülkiyetiKanunu ve diğer tüm kanunlara göre tutulması gereken defterler iledayanağı belgeleri bu kapsamda sayabiliriz.Ankara SMMMOYeni Sosyal Güvenlik Uygulaması 365