5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

Kural olarak erkek çocuklar da, belirtilen yaşları tamamlandıktan sonraölüm aylığı alma hakkını kaybedecektir. Ancak, Kurum Sağlık Kurulu kararıile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılanlar,herhangi bir yaş ile sınırlı olmaksızın ölüm aylığı alabileceklerdir. Belirtelimki; malül çocuklara tanınan, yaş ve medeni duruma bağlı olmaksızınaylık alma hakkı, sadece erkek çocuklara ilişkin olmayıp, bundan aynıdurumdaki kız çocukları da yararlanabilecektir.Öte yandan, yaş, öğrenim ve malüllük şartları dışında kız ve erkek çocuklararasında bir ayrıma gidilmiştir. Buna göre, kız çocuklar yaş ve öğrenimşarlarını geçirseler, malül sayılmasalar bile yaşları ne olursa olsunevli değilseler, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmışlarise ölüm aylığı alabileceklerdir. Erkek ve kız çocuklar arasında farklılıklargiderilmeye çalışılırken, erkek çocuklara tanınmayan bu hakkın sadece kızçocuklara verilmesi ise öğretide eleştirilmiştir 14 .Gerçektende, sosyal güvenlik sistemi boşluksuz olmalı ve muhtaç olmasıkoşuluyla, herkes yoksulluğa karşı yeterli bir güvenceden yararlandırılmalıdır.Vurgulayalım ki, varolan sosyal güvenlik sistemimizde, primsizödemelerin, yani kamusal kaynaklardan yapılan yardımların yetersizliği,kız çocukların sosyal sigorta sistemi içinde korunması yönünde bir genelanlayış getirmektedir. Fakat bu anlayış, gelir-gider dengesini gözetmek zorundaolan bir kurum için sosyal sigorta tekniği açısından yanlış bir uygulamayıberaberinde getirdiği gibi, bu düzenleme biçimi sosyal boyutu olanbir soruna da dönüşebilmekte, sırf anne ya da babasından aylık alabilmekiçin boşanmalara neden olabilmektedir. Tüm bu nedenlerle, kız çocuklaraerkek çocuklarla eşit koşullarda aylık bağlanması, ancak kız çocuğu, böylebir durumda muhtaç hale düşecekse, kendisine Primsiz Ödemeler Kanununagöre insan onuruna uygun bir gelir/aylık bağlanması çok daha isabetliolurdu 15 .II .1 .2 .3 – Anne ve baba açısındanÖlen sigortalının anne ve babasına aylık bağlanabilmesi için aranan temelkoşul şudur: Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halindeher türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretinnet tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelirve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olmasıdır.Öte yandan, ana ve baba 65 yaşın üstünde ise, artan hisseye bakılmaksızınölüm aylığı bağlanabilecektir.Örneğin; eş ve çocukların öncelikli olmaları nedeniyle ölen sigortalının eşiları ve Yükümlülükleri, İş Hukuku Uygulama Sorunları ve Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yeniden Yapılanma,İstanbul Barosu Yayınları, Yayın No:34, İstanbul 2006, s:151-19214 OKUR, A.Rıza: “Sosyal Güvenlik Reformu: Uzun Dönemli Sigorta Daları”, Çalışma ve Toplum, 2006/1(ÖzelSayı), S:8, s:106-14615 CANİKLİOĞLU, Nurşen: “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısına Göre Sosyal Sigorta Haklarıve Yükümlülükleri, İş Hukuku Uygulama Sorunları ve Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yeniden Yapılanma,İstanbul Barosu Yayınları, Yayın No:34, İstanbul 2006, s:151-192626Yeni Sosyal Güvenlik UygulamasıAnkara SMMMO