5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

I - PRİM ALINMASI ZORUNLULUĞU5510 sayılı Kanunun 79.maddesi gereğince, kısa ve uzun vadeli sigortalarile genel sağlık sigortası için, bu Kanunda öngörülen her türlü ödemeler ileyönetim giderlerini karşılamak üzere Kurum prim almak, ilgililer de primödemek zorundadır. Kurumca tahsil edilen genel sağlık sigortası primleri,tahsil edilmesini müteakip doğrudan Kurum bütçesinin genel sağlık sigortasıkalemine aktarılır.Düzenlemenin sigorta priminin tanımı ile yakından ilgili olduğunu söyleyebiliriz.Sigorta primleri devletin parafiskal gelirlerindendir. Yani vergibenzeri gelirdir. Vergiden ayıran en belirgin yanı ise bir karşılığının olmasıdır.Başka bir söyleyişle, devletin zor gücüne dayalı olarak aldığı verginindoğrudan bir karşılığı yoktur. Oysa sigorta primleri karşılığında sigortalılaraçeşitli sosyal sigorta yardımları yapılması gerekir. Bu bakımdan dasosyal sigortacılıkta da bir nimet-külfet dengesi vardır. Sigorta primininniteliği ile ilgili birçok görüş bulunmakla birlikte, “kamu hukukuna dayalı,kendine özgü bir müessese olduğu görüşü” bize göre de kabul edilebilirliğiağır basmaktadır 1 .Anayasa Mahkemesine göre de; “çalışma hayatının ortaya çıkardığı çeşitlimesleki ve sosyal risklere karşı kollektif bir güvence düzeninden yararlanançalışanlar ile bunları çalıştıranların, düzenin parasal gereksinimlerinekatılma payı olarak tanımlanması mümkün bulunan primler çoğu yabancımemlekette olduğu gibi ülkemizde de Sosyal Sigortalar Kurumunun(şimdi SGK nun) en önemli parasal kaynağını oluştururlar.” 2II – HİZMET AKDİ İLE ÇALIŞANLAR AÇISINDAN PRİMİNEESAS KAZANÇLARII .1 –Genel bilgiler5510 sayılı Kanunun 80.maddesi birinci fıkrası (a) alt bendinde, Kanunun4.maddesi birinci fıkrası (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanların primeesas kazançlarının nelerden oluştuğu belirtilmiştir. Düzenleme büyük ölçüde506 sayılı Kanunun mülga 77.maddesi ile paralellik arzetmektedir.Buna göre; Kanunun 4.maddesi birinci fıkrası (a) bendi kapsamında sigortalısayılanların prime esas kazançların hesabında;1) Hak edilen ücretlerin,2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılanödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarınave bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1)1 SARAÇ, Coşkun: İşverenin Prim Ödeme Yükümlülüğü, Türkiye İşçi Emeklileri Cemiyeti Yayınları:9 Ankara 1998,s:25-302 Anaysa Mahkemesi Kararı. 21.10.1986, E:1986/16, K:1986/25; AKAD, Mehmet:Teori ve Uygulamada Sosyal GüvenlikHakkı, Kazancı Yayınları, İstanbul 1992, s:100-116Ankara SMMMOYeni Sosyal Güvenlik Uygulaması 229