5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

gerçek veya tüzel kişiye verilmişse, aralarında istisna akdi bulunduğundanbu işleri alan kişi müteahhit olarak işveren niteliğini haiz olacaktır.Zira bu gibi hallerde işin sahibi sigortalı çalıştırmadığından işverenliği bahiskonusu değildir.İnşaatın yapımını yüklenen kişilerin işi malzemeli veya malzemesiz yapmışolmaları işverenlik sıfatlarında değişiklik yapmayacaktır. Örnek : (X)isimli şahıs veya şirket kendi arsasına yaptıracağı bir fabrika binası içinBelediyeden ruhsat alsa ve bu fabrikanın inşası işini anahtar teslimi şartiyle(Y )’ye verse, 5510 sayılı Kanun karşısında işveren (Y) dir. Şayet (Y ) isimlişahıs, yapılmasını sahibine karşı taahhüt ettiği işin bazı kısımlarını ayrıanlaşmalarla, (K), (L) ve (M)’ye verirse aralarında istisna akdi doğmuş olacağından,bu kişiler Kurumdan tescilli devamlı işyerlerinin işçileri dışındasigortalı çalıştırdıkları takdirde “alt işveren” sayılacak, devamlı işyerlerininişçileri ile iş yapmaları halinde ise alt işverenı değil, bu defa müstakilişveren sayılacaklardır.I .2 .1 .2 - İhale suretiyle yapılma halinde5510 sayılı Kanunun 90.maddesi birinci fıkrasına göre, kamu idareleri iledöner sermayeli kuruluşlar ve bankalar, ihale yolu ile yaptırılan her türlüişleri üzerine alanları ve bunların adreslerini onbeş gün içinde Kuruma bildirmekleyükümlüdür. Kurum da bu bildirimi takip eden onbeş iş günüiçinde ilgili ünitesini, işyeri sicil numarasını ve tediye mahallini idareye veişverene bildirecektir.İhale suretiyle işin yapımını üzerine alan özel veya tüzel kişi müteahhitsıfatını alır ve 5510 sayılı Kanun karşısında işveren olur. Ancak, ihale yoluile bir işin yapımını yüklenen müteahhidin 5510 sayılı Kanuna göre işverensayılabilmesi için, ihale suretiyle aldığı işin yapımı dolayısiyle işçi çalıştırmasıve bu işçilerin ihale konusu işte çalıştırılmak üzere işe alınmış olmasıgerekmektedir. Taahhüt edilen işin ayrıca işçi alınmaksızın müteahhidinesasen mevcut olan devamlı işyeri işçileriyle yapılmış olması halinde, ihalekonusu işten dolayı işverenlik sıfatı söz konusu olmayacağından, taahhütedilen iş için ayrı bir işyeri olarak Kurumda dosya açılmasına gerek bulunmamaktadır.Keza, bir müteahhidin ihale yolu ile almış olduğu işin mahiyeti icabı mevcutişyeri dışında yapılması gerekmeyen malzeme satımı, mal teslimi, projeçizimi ve buna benzer) işlerden olması halinde de, ihale konusu işin ifasısırasında işçi alınmış olsa dahi, ihale konusu işin yapıldığı ayrı ve bağımsızbir işyeri mevcut olmadığından, ihale konusu işten dolayı tescili gerekenbir işyeri ve işverenlik durumu söz konusu olmayacaktır.I .2 .2 - Taş ocakları işyerlerindeTaş ocakları nizamnamesine göre, ocaklardan çıkarılması özel idare gibimahalli idarelerin ruhsat vermesine bağlı bulunan mermer, alçıtaşı, kireçtaşı,çakmaktaşı, değirmen taşı, çakıl taşı, kaldırım taşı, kum, kil vs. gibi taş166Yeni Sosyal Güvenlik UygulamasıAnkara SMMMO