5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

I – İLERİ YAŞTAKİLER İÇİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ EMEKLİLİKYaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin genel koşullara 5510 sayılı Kanunun28.maddesi ikinci fıkrasında yer verilmiş; ilk defa bu Kanuna göre sigortalısayılanlara; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları veen az 9000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmasışartıyla yaşlılık aylığı bağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak,4.maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar içinprim gün sayısı şartı 7200 gün olarak uygulanacaktır. Dahası, yaş şartı açısından01.01.2036’dan 01.01.2048 tarihine kadar kademeli bir artış öngörülmüş,01.01.2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek içinde eşitlenmiştir.Diğer taraftan, nisbi olarak daha ileri yaştaki sigortalılar, ikinci fıkranın(a) ve (b) bentlerinde yer alan yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üçyıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarıprimi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığından yararlanabileceklerdir.(5510/28-3)Böylece prim ödeme gün sayısı 9000 günden 5400güne indirilirken, yaş üç yıl artırılmaktadır. Örneğin, Kanunun 28.maddesiikinci fıkrasına göre yaş, erkeklerde 63’e(60+3), kadınlarda ise 61’e(58+3)çıkarılmaktadır. Şu halde; 61 ya da 63 yaşın doldurulması halinde, 18 yıllıkfiili çalışmayla (5400:360=15, 15+3=18) yaşlılık aylığına hak kazanılabilecektir1 .5510 sayılı Kanunun geçici 6.maddesinin yedinci fıkrası (b) bendine göreise, aylık bağlama şartları bakımından bu Kanunun 4.maddesinin birincifıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılarak(hizmet akdi ile çalışanlar)aylık bağlanacaklar için, burada(28.maddenin üçüncü fıkrasında) belirtilen5400 günlük süre ilk defa aşağıdaki şekilde uygulanacaktır:• 30.04.2008 tarihi ile 31.12.2008 tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için4600 gün olarak,• 01.01.2009 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılıbaşında 4600 güne 100 gün eklenmek suretiyle 5400 günü geçmemek üzere.II – YER ALTI MADEN İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLARİÇİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ EMEKLİLİKYukarıdaki hükümlerden başka maden işyerlerinin yeraltı işlerinde çalışanlariçin de 5510 sayılı Kanunda sigortalılar lehine daha özel koşullara yer verilmiştir.Buna göre; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca tespit edilenmaden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli(dönüşümlü)olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için yukarıda yer verildiğiüzere 5510 sayılı Kanunun 28.maddesi ikinci fıkrasında belirtilen yaş şartı55 olarak uygulanır.(5510/28-6)1 OKUR, A.Rıza: Sosyal Güvenlik Reformu: Uzun Dönemli Sigorta Dalları, Çalışma ve Toplum, 2006/1(Özel sayı),S:8, s:106-146Ankara SMMMOYeni Sosyal Güvenlik Uygulaması 595