5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

yanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamınagirenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı DevletMemurları Kanununun 86. maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar dasigortalı sayılmışlardır. Kanunda 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunununmülga 12.maddesinden farklı bir tanımlamaya yer verilmiştir. Ancak 5510sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılan kamu görevlileri için de çalışılanyer ve çalışılan işler belirleyici olacaktır.Kamu idareleri ise, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun3. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu idarelerive kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı idare, ortaklık, müessese veişletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin ödenmiş sermayesinin % 50’sindenfazlasına sahip oldukları ortaklık ve işletmelerden Türk Ticaret Kanununatabi olmayanlarla özel kanunlarına göre personel çalıştıran diğer kamukurumlarıdır. Bunlar ise, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri,sosyal güvenlik kurumları ve mahalli idarelerdir. 5018 sayılı Kanuna ekli(I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde merkezi yönetim kapsamındaki idareler,(IV) sayılı cetvelde de sosyal güvenlik kurumları gösterilmiştir. Mahalliidareler ise, yetkileri belirli bir coğrafi alan ve hizmetlerle sınırlı olarak kamusalfaaliyet gösteren belediye, il özel idaresi ile bunlara bağlı veya bunlarınkurdukları veya üye oldukları birlik ve idarelerdir.İleride değinilecek olmakla birlikte, 5510 sayılı Kanunun kısa vadeli sigortakollarına ilişkin hükümleri Kanunun 4.maddesi birinci fıkrasının (c)bendi kapsamında sigortalı sayılanlara bu kapsamda oldukları sürece uygulanmayacaktır.(5510/4-6)II –SİGORTALILIĞIN ZORUNLU OLUŞUSigortalı olmak zorunludur. Çalışanların tercihine bırakılmamıştır. Öncekidönemde 506 sayılı Kanunun mülga 6.maddesinde, çalıştırılanların işealınmalarıyla kendiliğinden “sigortalı” olacakları, sigortalılar ile bunlarınişverenleri hakkında sigorta hak ve yükümleri sigortalının işe alındığıtarihten itibaren başlayacağı belirtilirken, 1479 sayılı Kanunun mülga26.maddesinde de, sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceğive kaçınılamayacağı hükümlerine yer verilmişti.Benzer biçimde, 5510 sayılı Kanunun 92.maddesi birinci fıkrasında da, kısave uzun vadeli sigorta kapsamındaki kişilerin sigortalı ve genel sağlık sigortalısıolmasının, genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilerin ise genelsağlık sigortalısı olmasının zorunlu olduğu bu Kanunda yer alan sigortahak ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmak, azaltmak, vazgeçmek veyabaşkasına devretmek için sözleşmelere konulan hükümlerin geçersiz sayılacağıifade edilmiştir.Anlaşılacağı üzere, sigortalı olabilmek için kişinin iradesi aranmamış, belliyasal koşulların oluşması ile sigortalılık statüsünün zorunlu olarak kendi-Ankara SMMMOYeni Sosyal Güvenlik Uygulaması 41