5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

I – DİKKATE ALINMAYAN SÜRELERSosyal sigorta uygulamasında bazı haklardan yararlanabilmek için sigortalınınstaj süresini tamamlaması gerekmektedir. İş kazası ve meslek hastalığındastaj süresi bulunmamakla birlikte, hastalık ve analık halinde ancakbelli bir süre prim bildirilmiş ya da ödenmiş olması halinde geçici iş göremezliködeneği verilebilmektedir.5510 sayılı Kanunun 18.maddesi gereğince, Kanunun 4.maddesi birinci fıkrasının(a) bendi ile 5.maddesi kapsamındaki hastalık sigortasına tabi olanlarınhastalık sebebiyle iş göremezliğe uğramaları halinde, iş göremezliğinbaşladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigortaprimi bildirilmiş olması şartıyla ödenek verilebilmektedir. Yine, Kanunun4.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen muhtarlarile aynı bendin (1), (2) ve (4) numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalıkadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksangün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla ve bağımsız çalışansigortalıların genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlüborçlarının ödenmiş olması şartıyla ödenek verilebilecektir.Sigortalının, genel olarak kendi iradesi dışında çalışmadığı bazı süreler isekısa vadeli sigorta kolları bakımından dikkate alınmamaktadır. Çalışılmadangeçen bu süreler ise, 5510 sayılı Kanunun 24.maddesindeki düzenlemeyegöre; aynı Kanunun 18.maddesindeki hem belirttiğimiz bu sürelerin,hem de iş göremezliğin başladığı veya hastalığın anlaşıldığı yahut doğumunolduğu tarihten önceki bir yılın hesabında dikkate alınmamaktadır.Bu kapsamda olmak üzere kısa vadeli sigorta kolları bakımından dikkatealınmayan süreler ise şunlardır:a) Herhangi bir sebeple silâh altına alınan sigortalının askerlikte geçen hizmetsüresi,b) Hükümlülükle sonuçlanmayan tutuklulukta geçen süre,c) İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortalarından geçici işgöremezlik ödeneği alan sigortalının iş göremediği süre,d) Sigortalının greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerindegeçen süre.Kanun hükmünde, “hükümlülükle sonuçlanmayan tutuklulukta geçensüre” denildiği için, yalnız beraatla sonuçlanan tutukluluk süresi değil,diyelim af ile sonuçlanan tutukluluk süresi dahi taban prim gün sayısınıniçinde yar aldığı sürenin dışındadır. Bundan başka, “herhangi bir sebeplesilâh altına alınmak”tan söz edildiği için, askerlik süresinin göz önünde tutulmasıyönünden askerlik ödevinin “muvazzaf” olması ya da “manevra”dolayısıyla olmasının bu konuda önemi yoktur 1 .1 ÇENBERCİ, Mustafa: Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Olgaç Matbaası, Ankara 1977, s:759Ankara SMMMOYeni Sosyal Güvenlik Uygulaması 545