5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

ler ise hem amaçları hem de bu amaçlara ulaşmak için oluşturulan özgünhukuksal teknikleri kapsar 1 . Bu bakımdan, sosyal güvenlik politikaları vesistemlerinden hareketle tanımlanacağı için sosyal güvenliğin siyasal biriçerik taşıyacağı da söylenebilir. Nitekim sosyal güvenliğin bir alt başlığınıoluşturan sosyal sigortalar bir iktisadi sosyal politika tercihidir.Genel olarak sosyal güvenlik, belirli sosyal risklerin iktisadi sonuçlarına,daha açık bir deyişle, yol açabilecekleri gelir kayıpları ve gider artışlarınakarşı kişilerin güvenliklerinin sağlanmasıdır. Başka bir söyleyişle sosyalgüvenlik, hastalık, kaza, analık, yaşlılık, sakatlık, işsizlik, ölüm ve çocukyetiştirme gibi sosyal risklerin yol açabilecekleri gelir kayıpları ve giderartışlarına karşı kişilerin güvenliklerinin sağlanmasıdır 2 .Benzer biçimde birçok sosyal güvenlik tanımı yapılabilir. Ancak bütün tanımlamalardakiortak noktanın belirtilen sosyal risklerin yol açabileceklerigelir kayıplarına ve gider artışlarına karşı bir ülkede yaşayan insanlarınekonomik güvenliklerinin sağlanması olduğu görülür 3 .II –SOSYAL GÜVENLİĞİN TEMEL FONKSİYONLARISosyal güvenliğin bireye ekonomik güvence sağlama ve kişiliğin geliştirilmesi,sosyal riskleri önleyici, sosyal devlet ve sosyal adaleti hayata geçirmegibi temel fonksiyonları bulunmaktadır. Gerçektende bir ülkenin sosyalgüvenlik politikalrının saptanmasında ve sosyal güvenlik siteminin oluşturulmasındabu fonksiyonlara dikkat edilir.Sosyal güvenlik sisteminin temel amacı, kapsama aldıkları sosyal risklerinekonomik sonuçlarına karşı bireyin korunmasıdır. Böylece, belirtilen risklerlekarşılaşan bireylere, gelirlerinin azalması yada giderlerinin artmasınakarşılık belirli parasal yardımlar yapılır. Bireyin bu risklerle karşılaşmadanönceki iktisadi-sosyal yaşantısında ulaştığı refah düzeyi korunmaya çalışılır.Sosyal güvenliğin belirtilen bu temel fonksiyonunun ötesinde, sosyal güvenliğintemel amacının insanları yoksulluğa karşı korumak olduğu 4 belirtilirken,sosyal güvenliğin böyle bir temel amacı olmadığı, temel amacınıngelir güvencesizliği doğuran riskler karşısında insanları korumak olduğuifade edilmiştir 5 . Ancak bu güvence yeterli düzeyde ise bireyin yoksulluğadüşmesi önlenebilecektir 6 .Belirtelim ki; temel amaç olmamakla birlikte, sosyal güvenlik siteminin ge-1 GÜZEL, Ali ve OKUR, A.Rıza: Sosyal Güvenlik Hukuku, Beta Yayınları, 10.Bası, İstanbul 2004, s:22 DİLİK, Sait: Sosyal Güvenlik, AÜ Basımevi, Ankara 1992, s:103 TUNCAY, A.Can ve EKMEKÇİ, Ömer:Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Beta Yayınları, 11.Bası, İstanbul 2005,s:44 Sosyal Güvenlik Sisteminde Reform Önerisi(Taslak Metin), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, s:1-95 KAPAR, Recep: “Taslak Metine İlişkin Eleştiriler:Sosyal Güvenlik Sisteminde Reform Önerisi”, Sendikal Notlar,Ağustos 2004, S:23, s:28-53; TOPAK, Oğuz: “Dünya Bankası ve Sosyal Güvenlik Sistemine İlişkin “Yeni” Hedefler”,Sendikal Notlar, Ağustos 2004, S:23, s:54-79;6 GÜZEL, Ali:”Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yeniden Yapılanma:Öngörülen Modelin Değerlendirilmesi”, İşHukuku Uygulama Sorunları ve Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yeniden Yapılanma, İstanbul Barosu Yayınları,Yayın No:34, İstanbul 2006, s:107-1244Yeni Sosyal Güvenlik UygulamasıAnkara SMMMO