5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

I –SİGORTALILIK HALLERİNİN BİRLEŞMESİI .1 – SOSYAL GÜVENLİKTE TEKLİK İLKESİBir çalışanın aynı zaman dilimi içinde sadece bir sigorta kurumunun kapsamındaolması gerektiği yargı kararları ile de netleştirilmiş bir husustur. 1Buna sosyal güvenlikte teklik ilkesi denilmektedir. Geçmiş dönemde, birdenfazla sosyal sigorta kanunu ve bu kanunları uygulayan SSK, Bağ-Kurve Emekli Sandığı gibi sosyal sigorta kurumlarının var olması bazı sorunlarıda beraberinde getirmekteydi. Bir kimsenin, aynı dönem içerisinde birdenfazla sosyal sigorta kurumuna prim ödemesi ve o kurumların sigortalısayılmasına izin verilmemiştir. 2Çalışan kişi aynı anda birden fazla sigorta kurumunun kapsamında olmakoşullarını taşıyor ise, bu kurumlardan hangisinin dikkate alınacağı hususundaYargıtay iki yaklaşımı benimsemiştir. Bunlardan birisi baskınçalışma biçimi, diğeri de hangi çalışma biçiminin önce başladığıdır. Birkararında Yargıtay, “… sosyal güvenlik sistemimizde çifte sigortalılık sözkonusuolmadığından her iki sosyal güvenlik kurumuna tabi sigortalılığın çakışmasıhalinde baskın çalışmanın geçtiği kurumdaki çalışmaya geçerlilik tanınmasıgerekir.”demiştir. 3 5510 sayılı Kanunda ise aynı anda birden fazla statüdeçalışanın kamu görevlisi olup olmadığı ile birlikte önce başlayan sigortalılıkilişkisine geçerlilik tanındığı görülmektedir.I .2 –SİGORTALI OLARAK ÇALIŞILIRKENÇalışma hayatı içerisindeki insanlar aynı anda farklı statülere tabi olarakçalışabilirler. Örneğin, serbest meslek kazancı sebebiyle gelir vergisi mükellefiolan bir sigortalı aynı zamanda hizmet akdi ile bir işverene bağlıolarak da çalışabilir. Aynı şekilde bir kamu idaresine bağlı olarak çalışankamu görevlisi sigortalı, örneğin bir hekim, kamu sağlık tesisindeki çalışmasındanbaşka özel bir hastanede hizmet akdi ile de çalışabilir. Bu şekildeaynı anda farklı sigortalılık halleri birleşince kişi hangi sigortalılık ilişkisikapsamında sigortalı sayılacaktır ?Bu sorunun cevabı 5510 sayılı Kanunun 53.maddesinde verilmiştir. Bunagöre; sigortalının, 4.maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerindeyer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasınıgerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birincifıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilkönce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır.(5510/53-1)Bu sigortalılık hâli kesintiye uğrayıncaya kadar sigortalılık devam ettirilir.1 SÖZER, Ali Nazım: “Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Primler”, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin KararlarınınDeğerlendirilmesi 2003, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, Ankara 2005, s:211-2612 Y. 21. HD. 20.01.2003, E:Ş10706, K:34; SÖZER, Ali Nazım: “Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Primler”,Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2003, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku TürkMilli Komitesi, Ankara 2005, s:211-2613 Y. 10. HD. 09.06.2003, E:2003/3998, K:2003/4763; SÖZER, Ali Nazım: “Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri vePrimler”, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2003, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik HukukuTürk Milli Komitesi, Ankara 2005, s:211-261Ankara SMMMOYeni Sosyal Güvenlik Uygulaması 653