5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre - asmmmo

İleri de, “sigortalılık hallerinin birleşmesi” bahsinde değinilecek olmaklabirlikte, burada da kısaca yer vermekte fayda var: Sigortalılık hallerininbirleşmesi durumunda, örneğin Kanunun 4.maddesi birinci fıkrası (b) bendikapsamında sigortalı sayıldığı halde, Kanunun 4.maddesi birinci fıkrası(a) bendi kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirir bir biçimde bu sigortalıyıçalıştıran kimse kısa vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası açısından“işveren” sayılmayıp, “üçüncü kişi olarak” değerlendirileceği için,bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin toplamıdeğil de yarısı Kurumca talep edilebilecektir. 17I .1 .4 – Kurumun ödettirme yetkisinin sınırıSözkonusu kanun hükmünde, işverenin Kurum karşısındaki sorumluluklarınınsınırları da çizilmiştir. Buna göre, Kurumun ödettirme hakkının üstsınırı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebileceği miktardır.Dolayısıyla, işveren iş kazası ve meslek hastalığı halinde, sigortalı ya dahak sahiplerinin kendisinden isteyebileceği tutarın üzerinde bir ödemeyezorlanamayacaktır.Öte yandan, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince“yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler” ile “bağlanan gelirinbaşladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı” için işverene rücuedilecektir. Peşin sermaye değeri ise, belirtilen giderlerin yaş, kesilme ihtimalive Kurumca belirlenecek iskonto oranı dikkate alınarak hesaplanantutarı ifade etmektedir.(5510/3-28)Düzenlemeyle, örneğin enflasyona bağlı güncelleme ile bağlanan gelirdekiartıştan ötürü, aradaki bu fark artık işverenden istenemeyeceği gibi “kanunyada kararnamelere bağlı olarak ortaya çıkan artışların peşin sermayedeğeri de işverenden tekrardan istenemeyecektir.” 18 Bu haliyle de 1479sayılı Kanunun mülga 63.maddesine paralel bir düzenlemenin yapıldığınısöyleyebiliriz. Öte yandan, bağlanan gelirin işverenden istenebilecek tutarıpeşin sermeye değeri ile sınırlandırılırken, iş kazası veya meslek hastalığısebebiyle Kurum tarafından “ileride yapılması gerekli olan giderler” işverendenistenebilecektir 19 .I .1 .5 – Kaçınılmazlık ilkesiDüzenlemede, işverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesininde dikkate alınacağına yer verilmiştir. Kaçınılmazlık ise çeşitli yargı kararlarınagöre, olayın gerçekleştiği tarihte geçerli bilimsel ve teknik kurallargereğince alınmış tüm önlemlere karşın zararın kısmen veya tamamengerçekleşmesi olgusudur. 20 Esasen işveren, iş kazası ve meslek hastalığı17 Detaylı bilgi için bkz. BİLGİLİ, Özkan: Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşları Personeli: İstihdamı ve Sosyal Güvenlikleri,DEÜ, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir 2008, s:449-45618 GEÇER, Bekir: “Sosyal Güvenlik Reformu İle İşverene Rücu Konsepti Değişti”, Yaklaşım, Kasım 2006, S:167, s:178-18119 GEÇER, Bekir: “Sosyal Güvenlik Reformu İle İşverene Rücu Konsepti Değişti”, Yaklaşım, Kasım 2006, S:167, s:178-18120 Y.10.HD. 16.03.1998, E:1998/1927, K:1998/2006; KARAKAŞ, İsa: “İş Kazası Olaylarında Kaçınılmazlık HallerindeAnkara SMMMOYeni Sosyal Güvenlik Uygulaması 519