(intero volume in formato PDF ( 4 MB circa) - Provincia di Padova
(intero volume in formato PDF ( 4 MB circa) - Provincia di Padova
(intero volume in formato PDF ( 4 MB circa) - Provincia di Padova
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
preso da o<strong>di</strong>o contro le donne, ma per poter capire l’<strong>in</strong>gegno <strong>di</strong> quest’uomo<br />
anche <strong>in</strong> questo genere letterario, e, una volta capito, per poter lodare<br />
ciò <strong>di</strong> cui nulla può essere più apprezzabile]<br />
Già <strong>in</strong> queste frasi abbiamo l’<strong>in</strong><strong>di</strong>cazione <strong>di</strong> un <strong>in</strong>teresse nuovo<br />
per Boccaccio, che si allontana dal topos del Boccaccio moralista e<br />
lat<strong>in</strong>o frequentato dagli scrittori <strong>in</strong>glesi. È ancora più <strong>in</strong>teressante<br />
vedere come Beccaria conclude il suo proemio:<br />
Sed vos, o puellae virg<strong>in</strong>es ac matronae omnes quae sunt, si qua sit ex<br />
vobis cui unquam pu<strong>di</strong>citia vitaeque castimonia cor<strong>di</strong> fuerit, mihi <strong>in</strong> primis<br />
veniam poscetis, cum certum sit me nequaquam <strong>in</strong> has contumelias<br />
descen<strong>di</strong>sse, ut vobis aliquod struerem bellum, sed potius ut vobis id iam<br />
antea ab aliis <strong>in</strong>structum <strong>in</strong><strong>di</strong>carem.<br />
[Ma voi, fanciulle e donne tutte, se vi è una fra voi cui fosse mai a cuore la<br />
pu<strong>di</strong>cizia e l’<strong>in</strong>tegrità, chiedetemi <strong>in</strong>nanzitutto perdono, poiché certamente<br />
non mi sono mai abbassato a questa <strong>in</strong>vettiva, così da provocare guerra<br />
con voi, ma piuttosto ho fatto sì che io potessi rivelare ciò che era già stato<br />
<strong>di</strong>mostrato da altri]<br />
Ciò che è sorprendente qui è il modo <strong>in</strong> cui Beccaria fa uso <strong>di</strong><br />
uno stratagemma narrativo adoperato da Boccaccio nel Decameron<br />
per giustificare – non più agli occhi del committente, ma <strong>di</strong> un più<br />
ampio e imprecisato pubblico <strong>di</strong> lettrici – la scelta <strong>di</strong> un testo così<br />
amaramente misog<strong>in</strong>o. In<strong>di</strong>rizzato com’era a colui che già era lettore<br />
del Decameron, questo proemio ci dà il primo <strong>in</strong><strong>di</strong>zio <strong>di</strong> un nuovo<br />
atteggiamento da parte dei lettori <strong>in</strong>glesi nei confronti <strong>di</strong> Boccaccio.<br />
Ma come si <strong>di</strong>ceva all’<strong>in</strong>izio <strong>di</strong> questa sezione, Duke Humphrey<br />
pose attenzione anche al De casibus, commissionandone la traduzione<br />
a uno dei più importanti scrittori <strong>in</strong>glesi del Quattrocento, John<br />
Lydgate. Testo già famoso grazie alla traduzione francese <strong>di</strong> Laurent<br />
de Premierfait, il De Casibus nella versione <strong>in</strong>glese, che prenderà il<br />
nome <strong>di</strong> Fall of Pr<strong>in</strong>ces, <strong>di</strong>venta il testo card<strong>in</strong>e della forma letteraria<br />
del Fürstenspiegel, o letteratura <strong>di</strong> ammonimento e guida per i pr<strong>in</strong>cipi.<br />
Ed è proprio attraverso il fortunatissimo testo <strong>di</strong> Lydgate che<br />
Boccaccio <strong>in</strong> Inghilterra trova def<strong>in</strong>itiva affermazione come “the great<br />
moralist, comparable to Boethius and Seneca” 26 . Dal testo <strong>di</strong> Lydgate,<br />
26 H.G. WRIGHT, Boccaccio <strong>in</strong> England from Chaucer to Tennyson, London, The Athlone<br />
Press, 1957, p. 4.<br />
260