13.06.2013 Views

(intero volume in formato PDF ( 4 MB circa) - Provincia di Padova

(intero volume in formato PDF ( 4 MB circa) - Provincia di Padova

(intero volume in formato PDF ( 4 MB circa) - Provincia di Padova

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

preso da o<strong>di</strong>o contro le donne, ma per poter capire l’<strong>in</strong>gegno <strong>di</strong> quest’uomo<br />

anche <strong>in</strong> questo genere letterario, e, una volta capito, per poter lodare<br />

ciò <strong>di</strong> cui nulla può essere più apprezzabile]<br />

Già <strong>in</strong> queste frasi abbiamo l’<strong>in</strong><strong>di</strong>cazione <strong>di</strong> un <strong>in</strong>teresse nuovo<br />

per Boccaccio, che si allontana dal topos del Boccaccio moralista e<br />

lat<strong>in</strong>o frequentato dagli scrittori <strong>in</strong>glesi. È ancora più <strong>in</strong>teressante<br />

vedere come Beccaria conclude il suo proemio:<br />

Sed vos, o puellae virg<strong>in</strong>es ac matronae omnes quae sunt, si qua sit ex<br />

vobis cui unquam pu<strong>di</strong>citia vitaeque castimonia cor<strong>di</strong> fuerit, mihi <strong>in</strong> primis<br />

veniam poscetis, cum certum sit me nequaquam <strong>in</strong> has contumelias<br />

descen<strong>di</strong>sse, ut vobis aliquod struerem bellum, sed potius ut vobis id iam<br />

antea ab aliis <strong>in</strong>structum <strong>in</strong><strong>di</strong>carem.<br />

[Ma voi, fanciulle e donne tutte, se vi è una fra voi cui fosse mai a cuore la<br />

pu<strong>di</strong>cizia e l’<strong>in</strong>tegrità, chiedetemi <strong>in</strong>nanzitutto perdono, poiché certamente<br />

non mi sono mai abbassato a questa <strong>in</strong>vettiva, così da provocare guerra<br />

con voi, ma piuttosto ho fatto sì che io potessi rivelare ciò che era già stato<br />

<strong>di</strong>mostrato da altri]<br />

Ciò che è sorprendente qui è il modo <strong>in</strong> cui Beccaria fa uso <strong>di</strong><br />

uno stratagemma narrativo adoperato da Boccaccio nel Decameron<br />

per giustificare – non più agli occhi del committente, ma <strong>di</strong> un più<br />

ampio e imprecisato pubblico <strong>di</strong> lettrici – la scelta <strong>di</strong> un testo così<br />

amaramente misog<strong>in</strong>o. In<strong>di</strong>rizzato com’era a colui che già era lettore<br />

del Decameron, questo proemio ci dà il primo <strong>in</strong><strong>di</strong>zio <strong>di</strong> un nuovo<br />

atteggiamento da parte dei lettori <strong>in</strong>glesi nei confronti <strong>di</strong> Boccaccio.<br />

Ma come si <strong>di</strong>ceva all’<strong>in</strong>izio <strong>di</strong> questa sezione, Duke Humphrey<br />

pose attenzione anche al De casibus, commissionandone la traduzione<br />

a uno dei più importanti scrittori <strong>in</strong>glesi del Quattrocento, John<br />

Lydgate. Testo già famoso grazie alla traduzione francese <strong>di</strong> Laurent<br />

de Premierfait, il De Casibus nella versione <strong>in</strong>glese, che prenderà il<br />

nome <strong>di</strong> Fall of Pr<strong>in</strong>ces, <strong>di</strong>venta il testo card<strong>in</strong>e della forma letteraria<br />

del Fürstenspiegel, o letteratura <strong>di</strong> ammonimento e guida per i pr<strong>in</strong>cipi.<br />

Ed è proprio attraverso il fortunatissimo testo <strong>di</strong> Lydgate che<br />

Boccaccio <strong>in</strong> Inghilterra trova def<strong>in</strong>itiva affermazione come “the great<br />

moralist, comparable to Boethius and Seneca” 26 . Dal testo <strong>di</strong> Lydgate,<br />

26 H.G. WRIGHT, Boccaccio <strong>in</strong> England from Chaucer to Tennyson, London, The Athlone<br />

Press, 1957, p. 4.<br />

260

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!