Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Operationes in Psalmos. 1519—1521. I55terram et cessavemnt aedificare civitatem, Gen. xi. Quod et B. virgo dicit i;,?'^"]'; jV.^''Dispersit superbos raente cordis sui'. Cui rei cum suis vulpibus praelusitSamson lud. xv. Sic enim regnuni in seipsum divisura desolatur. Neque9?icf)t. i5,4ff.enim ulli unquam haeretici victi sunt vi aut astu, sed mutua dissensione,5 nee aliter cum eis pugnat Christus quam mixto inter eos spiritu vertiginiset dissensionis, sicut inter Sicchimitas ludic. ix., inter Babylonicae turris ope- 9{icf)t. 9, 1 ffrarioset in nostro testamento inter Arrianos, Donatistas, Pelagianos, Sedet ludaei novissima vastitate perierunt dissensione, ita ut Hilarius, sanctusvir, glorietur in libro de trinitate, Bellum haereticorum esse pacem Ecclesiae.it>Ad dissensionera enim eorum sequitur et corporalis eorum dispersio. HocChristus nimirum significat, cum fortem armatum armis spoliandum ita de-Suc. n, 2if.scribit, ut universa distribuenda et dispergenda asserat, in quibus ille confidebat.Sic et Oseas x. similem iniquitatum multitudinem describens divisione §of- 10. 1 1-eos perituros denunciat dicens 'Vitis frondosa Israel, fructus adaequatus est15 ei, secundum multitudinem fructus sui multiplicavit altaria, iuxta ubertatemterrae suae exuberavit simulachris, divisum est cor eorum, nunc interibunt,ipse confringet simulachra eorum, depopulabitur aras eorum'. Quae verbaaptissime hunc versum exponunt. Quid enim multiplicatio altarium secundummultitudinem fructus sui significat nisi illud : Israel crevit in multas20 civitates et tot sibi altaria erexerunt iuxta illud Hiere. ij. 'secundum Sei-. 2,28.numerum civitatum tuarum erant dii tui Iuda\ Qua divisione mox sibiaccelerant dispersionem , dum unaqueque pars alterius optat ruinam, quosua soliusstatuat.Est ergo sensus: Multis modis sunt impii, multas superstitiones et25 Idolatriae varia genera perpetrant, sunt in seipsos quoque divisi sicutPharisei et Saducei et eorundem nostro saeculo aemuli, quare secundumhaue disperge eos, ut desiuat eorum impietas amisso concordiae robore.Quae si vera sunt, videtur Ecclesiae imminere grandis persecutio, vastitaset dispersio, quae in tot sectas divisa, membris sibi misere pugnantibus,30 vehementi conquassatione minatur iugentem ruinam. Non iam tot altaria,quot civitates, sed pene quot capita. Adeo periit fraterna charitas, sine quaquicquid vivitur, Idolatria sit, necesse est, quia non quaeritur id, quod deiest, quo fit, ut omnium sacerdotum et religiosorum populorumque speciosasconversationes posthabita charitate (sicuti nunc est Ecclesiae facies) recte35 appelles multitudinem impietatum, secundum quam et divisi sumus et dispergemurpropediem unusquisque, ut Isa. liij. in viam suam, sicut nobilissime Sn- 53. 6.(ut dixi) vulpes Samsonis figuraut, vultibus disiunctis, caudis igne coniunctis.'Quoniam irritaveruut te", hebraice 'Amaricaveruut te'. Diximus, praecaeteris peccatis hoc maxime urere et exacerbare et araarioare, quo idlieb.7 nostro] novo SS. 3- 6. 14 d. A 30 iam] tm C 38 te fef)U CAB